سعید شربتی - مربی، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

در این تحقیق آینده احتمالی خلیج گرگان پس از جدایی از دریای کاسپی تحت پنج سناریو با استفاده از مدل مایک۲۱ بررسی گردید. در سناریو اول خلیج متاثر از اقلیم حاکم بر آن بررسی و در سناریو دوم آینده خلیج متاثر از اقلیم حاکم و ورودی رودخانه ها بررسی شد. در سه سناریوی بعدی خلیج تحت تاثیر اقلیم و حداقل نیاز محیط زیستی رودخانه ها مطابق پیشنهادهای تنانت  (۱۹۷۶)بررسی شد. نتایج مدل تحت سناریو اول نشان داد که ۵۵۱ روز بعد جدایی خلیج از دریا، خلیج متاثر از شرایط اقلیمی به خشکی مبدل خواهد شد. نتایج مدل سازی تحت سناریو دوم نشان داد که خلیج بعد گذشت ۱۱۱۰ روز به یک تالاب درون خشکی با حداقل مساحت ۵۱ کیلومترمربع مبدل می گردد. نتایج مدل سازی ها تحت سناریوهای سوم، چهارم و پنجم نشان داد که خلیج بعد گذشت ۶۵۳، ۶۶۵ و ۱۰۱۵ روز به یک تالاب درون خشکی به ترتیب با حداقل مساحت ۷، ۱۲ و ۳۲ کیلومترمربع مبدل می گردد. مادامی که خلیج گرگان با دریای مادری در ارتباط باشد تعیین حق آبه زیستی از رودخانه های منتهی به آن هیچ کمکی به افزایش سطح آب و جلوگیری از خشکی زدگی نخواهد کرد، ولیکن پس از جدایی خلیج از دریای مادری تامین آب از طریق رودخانه ها در تشکیل تالاب درون خشکی تاثیر به سزایی خواهد گذاشت. وزش بادهای غالب شمالی و غربی بیشترین تاثیر را در افزایش مساحت خلیج در بخش شمال شرقی و تشکیل تالابچه های موقتی تحت سناریوهای مفروض به دلیل ایجاد برکشند توفان خواهند داشت. در صورت قطع ارتباط خلیج با دریا و عدم تامین حق آبه رودخانه ها، جانشینی بوم شناختی در خلیج گرگان از نوع مخرب خواهد بود.

خلیج گرگان, رودخانه, تنانت, شبیه سازی, مایک ۲۱