راهله استادهاشمی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
رضا اخوان - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عظیم عباسلو - کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، AREEO، تبریز، ایران
قاسم صفاپور - کارشناسی، دانشگاه گیلان، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، AREEO، تبریز، ایران
محمد پورخاکی - بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز

روش های مختلفی برای تخمین میزان انباشت Co۲ و بررسی ساختار پیوستگی مکانی آن وجود دارد. این تحقیق به تخمین میزان انباشت Co۲ در رویه زمینی دو توده ممرز و ارس در جنگل های ارسباران و بررسی تاثیر عوامل فیزیوگرافی شیب، جهت و ارتفاع بر میزان انباشت Co۲ پرداخت و نیز پراکنش مکانی میزان انباشت Co۲ در دو توده با روش زمین آمار حاصل شد. نتایج نشان داد میانگین میزان انباشت Co۲ در دو توده ممرز و ارس به ترتیب ۴۷/۳۵۸۵۸۹ و ۵۹/۹۹۹۲ کیلوگرم در هکتار بود که اختلاف معنی داری در سطح ۰۵/۰ p بین آنها وجود داشت اما رابطه معنی داری بین تغییرات عوامل فیزیوگرافی و میزان انباشت Co۲ در دو توده وجود نداشت. در ادامه واریوگرام تجربی برای آنها رسم شد که دو توده ممرز و ارس به ترتیب با ۹۱% و ۹۹% دارای پیوستگی ساختار مکانی قوی بودند. سپس نقشه پراکنش انباشت Co۲ کل منطقه به دست آمد. با ارزیابی صحت مدل های به دست آمده، نتایج نشان داد که جذر میانگین مربعات خطا برای دو توده ممرز و ارس به ترتیب ۳۰۸/۰ و ۳۳۴/۰ کیلوگرم در هکتار بود که نتایج مبین آن است که با توجه به ساختار قوی مکانی و اثر قطعه ای کم در دو توده، میزان خطای مدل ها بسیار کم بوده و قابل قبول هستند. با توجه به اهمیت روزافزون تغییر اقلیم می توان چنین نتیجه گیری نمود که با شناخت پتانسیل گونه هایی که توانایی بیشتری برای ترسیب کربن دارند و همچنین بررسی عوامل فیزیوگرافی تاثیرگذار بر فرایند ترسیب کربن، می توان اصلاح و احیای جنگل های ارسباران را از جنبه ترسیب کربن بهتر دنبال کرد.

زمین آمار, ساختار مکانی, ارسباران, ممرز, ارس