اسماعیل علی اکبری - استاد تمام جغرافیا برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
رضا مختاری ملک آبادی - دانشیار جغرافیا برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
سیدچمران موسوی - دکتری جغرافیا برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

امروزه شهرها با مشکلات عدیده ای در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی و کالبدی همچون کاهش زیست پذیری و کمرنگ تر شدن اهمیت اکولوژی شهری در ساختار زندگی شهری مواجه هستند. بنابراین ضرورت و اهمیت توجه به نظریه توسعه پایدار و رویکردهای منتج از آن همچون رویکرد زیست پذیری، سبب ایجاد شهری به دور از مشکلات اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی و کالبدی خواهند شد. با توجه به مطالب فوق مقاله حاضر با هدف ارزیابی وضعیت شاخص های (ادراکی و ذهنی) زیست پذیری شهر یاسوج به دنبال تبیین علمی تر و نگاه کارشناسانه تر بر عوامل آن است. بر این اساس با توجه به مطالعه ادبیات نظری مربوط به زیست پذیری، چارچوب مفهومی متشکل از عوامل هشت گانه، برای بررسی تدوین و مبانی تحقیق و تحلیل قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف، با بهره گیری از روش کتابخانه ای- پیمایشی و ابزار پرسشنامه محقق ساخته؛ ۳۸۴ نفر از شهروندان ساکن نواحی ۴ گانه شهر یاسوج به روش نمونه گیری احتمالی (نصادفی ساده) مورد ارزیابی قرار گرفته و جهت بررسی زیست پذیری شهری از ۴ شاخص (اجتماعی، کالبدی، اقتصادی، محیط زیستی) با ۵۲ گویه استفاده شده است. به منظور وزن دهی شاخص ها از تکنیک آنتروپی شانون و برای رتبه بندی نواحی و تصادفی یا خوشه ای بودن وضعیت شاخص های زیست پذیری شهری به ترتیب از تکنیک های آنتروپی شانون، کوپراس و آمار خودهمبستگی فضایی موران و از نرم افزارهای Spss و Arc Gis استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که الگوی توزیع فضایی شاخص های زیست پذیری ادراکی در شهر یاسوج به صورت خوشه ای می باشد. همچنین یافته های دیگر پژوهش نشانگر این می باشد که وضعیت شاخص های زیست پذیری در تکنیک کوپراس نشان می دهد که شاخص اقتصادی با Qi (۰۵۳/۰) بالاترین رتبه و شاخص محیط زیستی با Qi (۰۲۷/۰) پایین ترین رتبه را در بین بقیه شاخص ها دارد. در انتها وضعیت کلی زیست پذیری در سطح نواحی ۴ گانه شهر یاسوج، نامناسب می باشد. به طوری که که ناحیه ۱ بهترین وضعیت و نواحی ۲، ۳ و ۴ به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفته است.

زیست پذیری, شهر زیست پذیر, توسعه پایدار, کیفیت زندگی, شهر یاسوج