صغری یعقوبی رهنی - دانشگاه ولایت ایرانشهر
نوراله میرغفاری - دانشگاه صنعتی اصفهان

کانی های رسی از فراوان ترین مواد موجود در طبیعت هستند که کاربردهای صنعتی زیادی دارند و طی چند دهه اخیر به کاربردهای محیط زیستی آنها نیز توجه ویژه ای شده است. در این مقاله مروری، مهمترین کاربردهای محیط زیستی کانی های رسی از جمله کنترل محل های دفن پسماند، جذب آلاینده ها، کاهش مصرف آفت کش ها و کودها و نظیر آن مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از مهمترین ویژگی های کانی های رسی در رابطه با کاربردشان در محیط زیست، ظرفیت جذب آنهاست که با روش های مختلف مثل تیمارهای اسیدی، بازی، سورفکتانت و نمک ها افزایش می یابد و به عنوان جاذب ارزان و موثر در تصفیه آب و فاضلاب استفاده می شوند. پر کاربردترین کانی های رسی در این رابطه، بنتونیت است که به دلیل ویژگی های ویژه آن مثل سطح ویژه و ظرفیت جذب بالاتر نسبت به کائولین و سپیولیت، بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است. در ایران مهم ترین کاربرد بنتونیت در زمینه حفاری و ریخته گری است و توجه کمتری به کاربردهای محیط زیستی این ماده ارزشمند شده است. لذا، لازم است بنتونیت به عنوان یک ماده خام مهم از لحاظ اقتصادی و محیط زیستی مورد توجه قرار گیرد.

محیط زیست, کانی های رسی, آلودگی