زهره عدالتی خواجه - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایران
شقایق ابدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایران
میترا محمدی - استادیارگروه محیط زیست، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایرا
مریم سرخوش - دانشیارگروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

امروزه آلودگی هوای شهرهای بزرگ یکی از مشکلات عمده زیست محیطی است که پیامدهای خطرناکی روی سلامت انسانها، جانوران، گیاهان و حتی ساختمان ها دارد. آلودگی هوا تاثیرات مختلفی بر سلامت بشر دارد، اما سیستم تنفسی و قلبی -عروقی در معرض بیشترین صدمه قرار دارند. از طرف دیگر تغییرات اقلیم در عصر حاضر به عنوان مهم ترین تهدید برای توسعه پایدار مطرح است که به منابع طبیعی ، محیط زیست ، امنیت غذایی ، سلامت انسان، فعالیت های اقتصادی و غیره ضرر می رساند. اقلیم یکی از عوامل اثر بخش بر مرگ و میر انسان است و تغییرات فصلی و روزانه مرگ و میر و میزان مراجعه به بیمارستانها ناشی از بیماریهای قلبی و تنفسی ارتباط مستقیمی با پارامترهای اقلیمی دارند. بنابراین بررسی ارتباط میان آلایندههای هوا و عناصر اقلیمی بر سلامت انسانها به منظور کنترل آلودگی هوا در کلان شهرها از اهمیت بالایی برخوردا است . لذا این مطالعه با هدف بررسی این ارتباط توسط روش های پیشرفته آماری انجام شد. در این پژوهش ، با جستجوی لغات کلیدی (فارسی و انگلیسی ) "آلودگی محیط زیست "، "آلودگی هوا"، "پارامترهای هواشناسی "، "اقلیم "، "مرگومیر بیماران قلبی -عروقی " و "مرگ و میر بیماران تنفسی " در مقالات موجود در پایگاه های اطلاعاتی معتبر همچون Scopus، مرکز استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، PubMed، Magiran، SID و سیویلیکا در بازه سال های ۱۳۹۲ الی ۱۴۰۱، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید. پس از حذف مقالات تکراری، همایشی ، کنفرانسی و پژوهش هایی که متن کامل آنها در دسترس نبود، ۱۹۰ مقاله که بیشترین نزدیکی را با هدف این پژوهش داشتند، انتخاب و با مطالعه دقیق تر ۱۲۰ مقاله با اعتبار علمی بالاتر انتخاب شدند. سپس میزان اهمیت هر یک از پارامترهای هواشناسی و آلایندههای هوا بر میزان مرگ و میر ناشی از بیماران قلبی -عروقی و تنفسی مورد بررسی قرار گرفته و روش های پیشرفته آماری به منظور بررسی این ارتباط معرفی شدند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تغییرات جزئی در غلظت آلاینده های هوا و برخی پارامترهای هواشناسی می تواند تاثیرات زیادی بر میزان مرگ و میر افراد به خصوص بیماران قلبی -عروقی وتنفسی داشته باشد. لذا می توان این اثرات سوء را با توجه و تمرکز هر چه بیشتر بر روی عوامل ایجاد و تولید آلاینده ها به میزان بیشتر و همچنین شرایط مختلف جوی، کاهش چشم گیری داد و کنترل نمود. همچنین این مطالعه نشان داد که الگوریتم جنگل تصادفی در بین مدل های آماری موجود جهت بررسی ارتباط میان آلودگی هوا و پارامترهای هواشناسی با سلامت انسان، دارای دقت بیشتری است . این الگوریتم می تواند به طور تاثیر گذاری بر روی پایگاه داده های بزرگ انجام بگیرد و قادر است با هزاران متغیر ورودی به مدل بدون حذف متغیری سر و کار داشته باشد.

آلودگی محیط زیست ، آلودگی هوا، پارامترهای هواشناسی ، مرگ و میر بیماران قلبی -عروقی ، مرگ و میر بیماران تنفسی