امیرحسین کشاورز - دکتری تخصصی مهندسی انرژی هسته ای،مدرس دانشگاه و مسئول کمیته تدوین آئین نامه اجرایی مواد خطرناک قانون جدید مدیریت بحران کشور
شیما آقائی - دکتری تخصصی قارچ شناسی پزشکی ، مدرس دانشگاه ، دانشگاه علوم پزشکی تربیت مدرس، تهران
محمد خوش نیت - کارشناسی پیشگیری و حفاظت از حریق،معاونت پیشگیری سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران

با توجه به وسعت و تنوع محل ها و نوع مواد شیمیایی, نحوه ی مقابله با حوادث احتمالی اینگونه مواد به آشنایی کامل با همه ترکیبات, نحوه ی نگهداری ونحوه ی اطفا را می طلبد. تمامی تولید کنندگان و توزیع کنندگان ,اطلاعات کامل مواد شیمیایی خود شامل :نام ماده ,اطلاعات شیمیایی,شدت سمیت تنفسی و پوستی , سمیت هوا در اثر انتشار ,سمیت گازهای حاصل از سوختن ,شعاع خطر ودامنه تخلیه محیط ,لباس وپوشش تیم عملیاتی در مواجه با آن , نکات بهداشتی و کمک های اولیه , روشهای اطفا حریق , نقطه جوش ,نقطه اشتعال دمای خود بخود سوزی , پهنای اختلاط قابل انفجار , حلالیت در آب, چگالی نسبی بخار ماده شیمیایی یا مایعات شیمیایی و توضیحات دیگر را در اختیار سازمانهای آتش نشانی قرار می دهند , چه بسا این اطلاعات بسیار محرمانه بوده و نباید در اختیار همه قرار گیرد مخصوصا شرکتهای رقیب ولی همه می دانند این اطلاعات در اختیار افراد غیر قرار نگرفته بلکه در دسترس ناجیان قرار گرفته است .کشورهای پیشرفته به دلیل اینکه تولید کننده اصلی خودشان هستند , با خطرات بالقوه این مواد نیز بخوبی آشنا بوده و نحوه ی مقابله با آن را نیز بخوبی می دانند , با این وجود تمامی اطلاعات را در اختیار آتش نشانی و مراجع مرتبط دیگر قرار می دهند با توجه به اینکه مسئولین کارخانجات و انبارها مقررات ایمنی را به نحوه درستی رعایت می کنند . ولی در کشورهای توسعه نیافته و یا در حال توسعه به دلیل فقدان قوانین کامل و مقررات ایمنی و فقدان اطلاعات اگر حریق یا حادثه مواد شیمیایی و یا کالاهای خطرناک رخ دهد , امداد گران کاری بس مشکل را پیش روی خود می بینند. کاربرد مواد جدید در کنار اینکه منافع بیشماری برای نسل بشر بدنبال آورد، به همان نسبت او را درگیر معضلات جدیدتر ساخت. بروز حوادث متعدد شیمیایی یکی از مهمترین پیامدهای سوء کاربرد این مواد محسوب می شود که نه تنها باعث تحمیل خسارات اقتصادی و زیست محیطی شدید بر جوامع انسانی می گردد، بلکه امنیت مردم را نیز به شدت تهدید می نماید. هر باری که هشدارحوادث مواد شیمیایی داده می شود به دلیل ضعف در انتقال اطلاعات به فرمانده حادثه , او نگران است که با چه حریق یا حادثه ای روبرو خواهد شد.در این مقاله تلاش شده تا با بررسی جمبه های مختلف مواد خطرناک و با بهره گیری از شیوه های ارزیابی مخاطرات شیمیایی به تدوین نحوه مدیریت این مواد پرداخته شود.

مواد خطرناک، هزمت،استادارد عملیات،مدیریت مواد خطرناک، شیمیایی، ارزیابی ریسک