عقل و جایگاه آن در اصول فقه و استنباط احکام شرعی

به قوانین دینی که در ارتباط با وظیفه انسان اند، احکام شرعی می گویند. حکام شرعی با کمک دانش هایی چون درایه، رجال، اصول فقه و فقه به دست می آید. فقیهان برای استنباط احکام شرعی به چهار منبع رجوع می کنند: قرآن، سنت، عقل و اجماع که آن ها را ادله اربعه می نامند. برای ارتقاء فقه باید اصول را تقویت کرد و برای تقویت اصول لازم است نقش و جایگاه عقل در اصول فقه تقویت شود. بحث مهم مطرح در اصول فقه، حجیت عقل در استنباط فروع می باشد؛ بدین معنا که آیا عقل می تواند در کنار کتاب و سنت منبعی از منابع استنباط به شمار رود یا این توانایی و جایگاه را ندارد؟ در این راستا این پژوهش ابتدا به مفهوم عقل و جایگاه عقل در اصول فقه را مطالعه می نماید. سپس به کاربرد عقل در اصول فقه و استنباط احکام شرعی می پردازد . در پایان به حجیت عقل و توانایی استنباط احکام شرعی و نظرات موافقین و مخالفان حجیت عقل را بررسی می کند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده که اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای مورد استناد قرار گرفته است، اهداف این پژوهش تبیین مفهوم عقل و جایگاه عقل در اصول فقه می باشد.

Keywords:

عقل , اصول فقه , استنباط , منبع , حکم شرعی