حسین عیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی بیرجند، بیرجند، ایران
ایمان ظهورکاری - استادیار، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی بیرجند، بیرجند، ایران
مسعود رخش خورشید - دانشیار، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی بیرجند، بیرجند، ایران

بازگشت فنری یکی از عیوب رایج فرایندهای شکل دهی ورق مخصوصا خم کاری است که به دلیل آزاد شدن کرنش های الاستیک پس از باربرداری روی می دهد. برای به حداقل رساندن و یا حذف این پدیده از روش های نوینی مانند جریان الکتریکی پالسی و شکل دهی الکترومغناطیسی استفاده می شود. در این مقاله، برای اولین بار از میدان مغناطیسی برای کاهش بازگشت فنری استفاده شده است. مطالعه بر روی آلومینیوم ۱۰۵۰ انجام و مشاهده شد با اعمال میدان مغناطیسی از مقدار بازگشت فنری کاسته می شود. با انجام آزمایش کشش معین شد که اعمال میدان مغناطیسی در هنگام تغییر شکل موم سان منجر به افزایش استحکام می شود. بنابراین، وجود ناحیه پلاستیک با استحکام بالاتر در کنار ناحیه تغییر شکل الاستیک عامل کاهش بازگشت فنری شناخته شد. علاوه براین، پارامترهای موثر بر بازگشت فنری شامل عرض ورق، سرعت سنبه و جهت نورد در دو حالت با و بدون اعمال میدان مغناطیسی استاتیکی بررسی شد. از روش سطح پاسخ برای بیان بازگشت فنری به عنوان تابعی درجه دوم از پارامترهای موثر استفاده و برای بررسی اثر پارامترها تحلیل واریانس انجام شد. با توجه به تحلیل واریانس انجام شده معین شد که میدان مغناطیسی می تواند باعث کاهش اثربخشی جهت نورد و سرعت سنبه بر بازگشت فنری در فرایند خم کاری ورق موردمطالعه شود؛ درحالی که براثر بخشی عرض ورق اثری ندارد. در پایان، تغییر خواص مکانیکی در تغییر شکل پلاستیک با  اثر مگنتو پلاستیسیته شرح داده شد.

خم کاری, بازگشت فنری, میدان مغناطیسی, آلیاژ آلومینیوم ۱۰۵۰