مهرنوش هور - مواد غیر فلزی، پژوهشگاه نیرو - پژوهشکده شیمی و مواد
معصومه رعیت پور - متالورژنی ، پژوهشگاه نیرو - پژوهشکده شیمی و مواد
سهیلا دلیریان - شیمی و فرایند،پژوهشگاه نیرو - پژوهشکده شیمی و مواد

نانوتکنولوژی، تولید کار آمد مواد و دستگاهها با کنترل ماده در مقیاس نانومتر می باشد . این تکنولوژی می تواند بواسطه فراهم آوردن امکان توانایی سنتز ترکیبات در مقیاس نانومتری، کنترل بسیار دقیق ابعاد و ترکیب و اسمبل آنها درساختارهای بزرگتر با ارایه خواص و کاربردهای بی نظیر، تحول عظیمی را در دنیا بوجود آورد . نانوتکنولوژی مکمل و پایه سایر تکنولوژی ها محسوب شده و بعنوان اولویت اول تحقیقات و انتقال تکنولوژی از بخش تحقیقات به صنعت در برنامه توسعه بسیاری از کشورهای دنیا قرار گرفته است . این تکنولوژی کاربردهای وسیعی را در حوزه های مختلف از جمله پزشکی، غذایی، بیوتکنولوژی، الکترونیک، کامپیوتر، ارتباطات، حمل و نقل، انرژی، برق، محیط زیست، مواد، هوافضا، نظامی و ... به خود اختصاص داده است . در این میان نقش نانوتکنولوژی در بخش انرژی اعم از بهبود در ذخیره سازی و همچنین انتقال انرژی به ویژه از نقطه نظر مواد مورد استفاده از اهمیت بسزایی برخوردار است . با استفاده از نانوپودرها و بدنه های نانو ساختار امکان ساخت کلیه تجهیزات مورد استفاده در صنعت برق با کارآیی بسیار بهتر و حداقل مصرف انرژی، سبکتر، محکمتر و با قابلیت انعطاف فراهم خواهد آمد . از جمله موارد کاربردی در بخش انرژی می توان به سلول های خورشیدی فتوولتاییک با بازدهی تبدیل بالا، پیل های سوختی با حداکثر کارآیی، سیستم های ذخیره ساز انرژی با حداکثر توان، کابل های ابررسانایی دما بالا و ... اشاره کرد . تاثیر مثبت استفاده از نانوتکنولوژی بر کارآیی سلول های خورشیدی و هم چنین اجزای مختلف پیل های سوختی از جمله الکترودها، الکترولیت و افزایش قابل توجه بازده و عمر مفید آنها کاملا ثابت شده است . نانوتیوب های کربنی به دلیل دارا بودن هدایت الکتریکی و حرارتی بالا و قابلیت استفاده به عنوان جذب کننده و ذخیره ساز هیدروژن مطرح می باشند . بکارگیری مواد نانوساختار در کاتالیست های مورد استفاده در محفظه احتراق توربین های گازی به جهت کاهش آلاینده های ناشی از گازهای خروجی از دودکش های نیروگاهها بسیار با اهمیت می باشد . در مقاله حاضر به اهمیت نقش نانوتکنولوژی در بهبود ذخیره سازی و انتقال انرژی با ذکر زمینه های کاربردی و مواد مورد استفاده در هریک پرداخته شده است .

نانوتکنولوژی، کاربرد، ذخیره سازی انرژی، انتقال انرژی