حسن غفوری - گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
حمید رضا ابراهیمی - ۲- دانشیار، گروه مکانیک شیمی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان) ، اصفهان، ایران،
علی کمالی - کارشناسی ارشد، گروه مکانیک، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر مجلسی ، اصفهان، ایران،

پژوهش های انجام شده در زمینه بیوگاز، نشان می دهد که نوع راکتور و ترکیب پساب های مختلف تاثیر مستقیم روی میزان استحصال بیوگاز دارد. بنابراین هدف اصلی این تحقیق طراحی و ساخت یک راکتور چند بستری با قابلیت جدید و بررسی اثر ترکیب فضولات دامی و طیور روی فرآیند تولید گاز می باشد. به همین منظور، یک راکتور استوانه ای چند بستری مجهز به همزن جداگانه برای هر بستر، طراحی و ساخته شد و اثر ترکیب های مختلف فضولات دامی و طیور در سه سطح شامل۶۰ درصد وزنی فضولات مرغی و ۴۰ درصد وزنی فضولات گاوی، ۵۰ درصد وزنی فضولات مرغی و ۵۰ درصد وزنی فضولات گاوی و ۴۰ درصد وزنی فضولات مرغی و ۶۰ درصد وزنی فضولات گاوی، غلظت ترکیب در دو سطح ۱۰% TS= و ۱۵% TS= و دمای راکتور در دو سطح ۳۷ و ۴۰ درجه سانتی گراد، روی pHو درصد بیوگاز استحصالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از همزن بستری در این نوع راکتور، حجم گاز تولیدی را به میزان ۱۷ درصد افزایش داد. افزایش نسبت فضولات دامی به طیور، موجب متعادل شدن اسیدیته محیط و در نهایت افزایش درصد بیوگاز استحصالی گردید. رقیق سازی ترکیب از ۱۵% TS=به ۱۰% TS=منجر به افزایش میزان pH و نزدیک شدن مخلوط به محیط خنثی گردید. همچنین کاهش دمای راکتور از ۴۰ درجه سانتی گراد به ۳۷ درجه سانتی گراد، موجب افزایش درصد بیوگاز استحصالی به میزان ۸ درصد شد.

راکتور, بیوگاز, گاز متان, فضولات دامی, pH