برزو مروت - استادیار دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید مقصودی شهرهمدان
حسین دهقان - استادیار دانشگاه فرهنگیان،پردیس شهیدچمران شهر تهران

در حال حاضر فضای مجازی به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی کودکان و نوجوانان تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی (شبکه های موبایلی) با روابط اجتماعی دانش آموزان به انجام رسیده است. این پژوهش به لحاظ هدف، از انواع کاربردی- توصیفی و تبیینی بوده و با توجه به ماهیت تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه در منطقه ۱۱آموزش و پرورش تهران در سال تحصیلی ۹۶-۹۵می باشد. نمونه گیری به شیوه طبقه بندی متناسب (با پایه تحصیلی و جنسیت) و تصادفی ساده صورت گرفته و تعداد نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، ۳۷۴ نفر برآورد شده است. مهم ترین نتایج تحقیق بیانگر اینست که نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی موبایلی بر عضویت در گروه های مجازی، تعاملات و روابط اجتماعی مجازی تاثیر مثبت معنادار دارد. عضویت در گروه های مجازی بر افزایش دوستی و حمایت عاطفی تاثیر مثبت معنادار دارد، اما وابستگی زیاد به اینترنت بر کاهش روابط واقعی با اطرافیان تاثیر منفی معنادار دارد. افزایش تعاملات مجازی با اطرافیان بر افزایش دوست و حمایت عاطفی تاثیر مثبت معنادار دارد. همچنین نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی موبایلی بر انزوا و نیز آشنایی با دوستان بزهکار اینترنتی تاثیر معنادار ندارد. اما آشنایی با دوستان بزهکار اینترنتی بر همنشینی افتراقی تاثیر مثبت معنادار دارد.

فضای مجازی, شبکه اجتماعی, روابط اجتماعی, دانش آموز