مجتبی اسکندری - دانشجوی دکتری رشته آموزش ریاضی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران
ابراهیم ریحانی - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
مهدی ایزدی - سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، تهران، ایران

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تکالیف بخش احتمال کتاب های درسی ریاضی دوره ابتدایی و با روش تحلیل محتوای کمی انجام شده است. جامعه آماری، بخش احتمال کتاب های درسی ریاضی پایه های دوم تا ششم ابتدایی است و حجم نمونه برابر حجم جامعه، انتخاب شده است. در این مطالعه، نمونه آماری از دو منظر شامل تعیین مفاهیم احتمالاتی مورد آموزش و تعیین سطوح استلزام شناختی تکالیف، مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل محتوا با هدف تعیین مفاهیم احتمالاتی مورد آموزش در کتب درسی ریاضی دوره ابتدایی نشان داد که این مفاهیم شامل آزمایش تصادفی، فضای نمونه، احتمال وقوع پیشامد، مقایسه احتمال و عادلانه بودن، است. نتایج تحلیل داده ها همچنین مشخص کرد که نزدیک به دو سوم تکالیف احتمالاتی در کتاب های ریاضی دوره ابتدایی در سطوح پایین نیازهای شناختی، یعنی یادآوری و رویه ای بدون اتصالات، قرار دارند و یک سوم باقی مانده نیز در سطح رویه ای با اتصالات هستند و هیچ تکلیفی در بالاترین سطح از استلزام شناختی، یعنی سطح ریاضی ورزی، قرار ندارد. انجام مطالعات بیشتر در خصوص مفاهیم احتمال و تکالیف احتمالاتی و به تبع آن، افزایش کیفیت و سطح استلزام شناختی تکالیف ارائه شده در کتاب درسی، پیشنهاد می گردد.

تکلیف ریاضی, دوره ابتدایی, سطوح استلزام شناختی, کتاب های درسی ریاضی, مفاهیم احتمال