الهام یاری - کارشناس ارشد برنامه ریزی توسعه منطقه ای ،دانشگاه علامه طباطبایی تهران
معصومه صحرایی - کارشناس جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران

در قرن حاضر بحران های زیست محیطی یکی از مسائل چالش برانگیز و تهدیدی جهانی به شمار می آید که پایداری محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی را در تمامی شهرهای جهان تحت تاثیر قرار داده است و نشان دهنده ی این واقعیت است که انسان در مواجه با محیط زیست و به ویژه مسائل مرتبط با حکمرانی بر آن از اخلاقیات گذر کرده است. از این رو پیگیری رویکردی چندجانبه به منظور مقابله با علل و اثرات اجتناب ناپذیر بحران های زیست محیطی امری الزامی است. در عصر حاضر حکمرانی و برنامه ریزی زیست محیطی به منظور گسترش دانش در حوزه عدالت زیست محیطی و پایداری و مهم تر از آن ایجاد میزگردی از کنشگران مختلف مطرح شده است. حاکمیت محیطی به عنوان یک حوزه مجزا از تحقیق در رابطه با مجموعه قوانین، قوانین، سیاست ها، نهادها، ساختارها، شبکه ها و فرآیندهایی ظهور یافت که تمرکززدایی قدرت تصمیم گیری از دولت ها به سمت پایین به سمت نهادهای محلی، سازمان های غیر دولتی و جوامع را هدف قرار داده است. این عوامل رفتار بازیگران را در استفاده از منابع طبیعی و مدیریت آن شکل می دهد. به همین علت کنشگران این عرصه نقش مهمی را در خصوص حکمرانی محیطی ایفا می کنند و باید بتوانند ملاحظات زیستی را در این تعامل مد نظر قرار دهند. امروزه آینده محیط زیست در کاربست حکمرانی محیط زیستی نهفته است و موجب شده است که سیستم های حکمرانی نظام محیط زیستی به راه حلی پایدار و در عین حال امیدوار کننده تبدیل شوند و به عنوان ابزار قدرتمندی شناخته شوند که شهرها را قادر می سازند تا کنشگران مختلف را در سیاست گذاری های خود مشارکت دهند و نقش آنان را ارتقاء دهند. از این رو پژوهش حاضر با رویکردی کاربردی و با مراجعه به مقالات، اسناد، آیین نامه ها و طرح ها به بررسی کنشگران موثر در این حوزه می پردازد. نتایج نشان می دهد که ادارات و سازمان های دولتی، سازمان های غیر دولتی و خصوصی و جوامع محلی کنشگران اصلی در حوزه حکمرانی محیط زیستی هستند.

حکمرانی، محیط زیست، حکمرانی محیط زیستی، کنشگران