مهدی مردانی اقدم - مربی، گروه عکاسی، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان،سمنان،ایران.
مهناز شعبانی - مربی، گروه عکاسی، دانشکده هنر،دانشگاه سمنان،سمنان،ایران

چکیده«لحظه قطعی» نظریه زیبایی شناسی هانری کارتیه برسون است که در سال ۱۹۵۲ با چاپ کتابی با همین نام منتشر شده است و کشف و شهودی ادراکی از آموزه های بودیسم است بنابر این هانری کارتیه برسون  نیز با انتشار کتابی مصور توانست معنی ومفهوم «لحظه قطعی» را بسط و گسترش دهد. در این نظریه برسون معتقد است که عکاس برای عکس گرفتن باید جذب واقعه شود و در مرکز وقایع قرار گیرد. در این صورت واقعه، همه ضرباهنگ ساختار همان شکل را به خود می گیرد و اگر عکاس بتواند این لحظه را دریابد لحظه قطعی را دریافته است. از نکات مهم و مورد تاکید برسون هماهنگی شکل و محتوا در یک لحظه است. آنچه موکد است اینکه  که  عوا مل مهمی از ذن بودیسم بر نظریه «لحظه قطعی» موثر بوده است که در این پژو هش به آن پرداخته می شود. و فرض بر آن است که اکااکسانا یا همان زمان حال جاودانه خاستگاه اصلی نظریه  لحظه قطعی برسون بوده است. روش انجام این پژوهش  نوع پژوهش توصیفی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی است و در صدد آن است که از مطالب آن به خاستگاه دقیق لحظه قطعی دست یافته و عوامل متنوعی که بر تفکرات برسون موثر بوده اند را مورد برسی قرار دهد. نتایج حاکی از این پژوهش مبین آن است که  مولفه هایی از قبیل سورئالیسم، تجربیات برسون در فیلمسازی و کارگردانی سینما، کشف و شهود و دریافتهای درونی، آموزه های وی از نقاشی، تفکرات آندره کرتژ و نظریه «لحظه دقیق» وی بر برسون بسیار تاثیر گذار بوده و به ویژه آموزه های بودیسم که مهمترین منشا عبارت «لحظه قطعی» بوده است ، برگرفته از اکاکسانا یا به تعبیری در تفکرات غربی همان زمان حال جاودانه است. همچنین لازم به ذکر است که عنوان the decisive moment یا همان واژه «لحظه قطعی» توسط ناشر کتاب برسون در سال ۱۹۵۲ نام گذاری شد.

کلید واژگان: لحظه قطعی, بودیسم, هانری کارتیه برسون, اکاکسانا, زمان حال جاودانه