خدیجه مرادی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
مصطفی محقق دولت آبادی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
جواد حبیبی زاد - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

در گوسفندان نژاد لری بختیاری، وجود لکه های سیاه بر روی پوست منجر به کاهش کیفیت پشم استحصالی می شود. اساس مولکولی و ژن­های دخیل در رنگ پوشش برخی از دام­ها از جمله گوسفندان تا حدودی شناسایی شده است. از این رو، هدف از انجام این مطالعه، بررسی بیان ژن­های گیرنده ملانوکورتین-۱ (MC۱R)، پروتئین سیگنال­دهی آگوتی (ASIP)، فاکتور شبه­کروپل۴ (KLF۴)، و فاکتور رونویسی القاکننده ملانوسیت ((MITF در بخش­های سفید و تیره بافت پوست در گوسفندان نژاد لری بختیاری بود. برای این منظور، از تعداد ۱۴ راس گوسفند با رنگ پوشش سفید دارای لکه های تیره (سیاه)، نمونه پوست از هر دو بخش سفید و تیره تهیه و RNA کل استخراج گردید. برای ارزیابی بیان نسبی ژن های مورد نظر، از ژن های β-actin و GAPDH به عنوان ژن مرجع جهت نرمال کردن داده­ها استفاده گردید. همچنین، جهت تکثیر قطعه­ای از ژن­های مورد مطالعه، با استفاده از توالی mRNA موجود برای این ژن­ها در بانک اطلاعاتی (GenBank)، آغازگرهای مناسب توسط نرم افزار Primer۳plus طراحی شدند. در نهایت، از نرم افزارهای BestKeeper و REST ۲۰۰۹ V۲.۰.۱۳ برای تجزیه و تحلیل داده های بیان ژن استفاده شد. بر اساس نتایج توصیفی، ژن های MC۱R وMITF با میانگین ۴۲/۳۰ و ۸۶/۲۵ برای مقادیر Ct، به ترتیب کمترین و بیشترین مقدار بیان را در بین ژن های هدف در نمونه های پوستی داشتند. علاوه براین، ژن های مرجع (β-actin و GAPDH) بیشترین پایداری بیان را در بین تمام ژن های مورد مطالعه داشتند. تفاوت معنی داری در سطوح mRNA ژن های MC۱R، ASIP، KLF۴ و MITF در بافت تیره پوست نسبت به بخش سفید پوست مشاهده نشد. اگرچه، بیان ژن ASIP در قسمت تیره نسبت به بخش سفید پوست بیش از دو برابر بود، اما این تفاوت ازنظر آماری معنی­دار نبود. علاوه براین، ژن MC۱R کمترین تفاوت بیان را در بخش های سیاه و سفید بافت پوست از خود نشان داد. این نتایج نشان می دهد که سطح بیان این چهار ژن مورد مطالعه نقشی در ایجاد لکه های پوستی سیاه رنگ در گوسفند نژاد لری بختیاری نداشته باشد.

بیان ژن, رنگ پوشش, گوسفند, لکه سیاه پوست