مروری بر تاریخچه کشت، ذخایر ژنتیکی، گزینش ارقام و بهبود خصوصیات درخت و میوه به (Cydonia oblonga Mill) در ایران
عنوان مقاله: مروری بر تاریخچه کشت، ذخایر ژنتیکی، گزینش ارقام و بهبود خصوصیات درخت و میوه به (Cydonia oblonga Mill) در ایران
شناسه ملی مقاله: JR_SPJ-39-4_001
منتشر شده در در سال 1402
شناسه ملی مقاله: JR_SPJ-39-4_001
منتشر شده در در سال 1402
مشخصات نویسندگان مقاله:
حمید عبدالهی - دانشیار، پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج.
خلاصه مقاله:
حمید عبدالهی - دانشیار، پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج.
منشاء درخت به (Cydonia oblonga Mill.) در منطقهای بین دریای خزر و دریای سیاه بوده و تا نواحی تالش و بخشی از استانهای گیلان و اردبیل در ایران ادامه دارد. بر این اساس، مراکز تنوع متعدد این گونه از جمله مرکز تنوع فلات ایران، در طی ۴۰۰۰ هزار سال آغاز کشت این درخت، در اطراف مرکز پیدایش آن شکل گرفته است. کشور ایران با توجه به وجود ژرمپلاسم بسیار متنوع و غنی درخت به، از کشورهای عمده تولید این میوه در جهان بوده و با توجه به استقبال عمومی و خواص درمانی آن، کشت این درخت میوه و ارقام جدید آن رو به افزایش است. با توجه ژرمپلاسم متنوع و غنی درخت به در مناطق مختلف ایران، در برنامههای مختلف جمعآوری و انتخاب ژنوتیپها، ارقام برتر آن نظیر به رقم اصفهان، ویدوجا و بهتا، گزینش و به تدریج در دهه اخیر، ارقام محلی و بومی که از ارزش تجاری کمتری برخوردار بودند، حذف شدند. مهمترین اهداف برنامه های به نژادی درخت به در دو دهه اخیر، اصلاح برای مقاومت به بیماری آتشک، پاکوتاهی و عادت باردهی، گزینش برای مقاومت به کلروز آهن و پوسیدگی طوقه، شناسائی و گزینش ارقام خودگشن و انتخاب ارقام گردهزای مناسب، اصلاح برای انبارمانی و کیفیت میوه، گزینش انواع برتر از نظر متابولیتهای ثانویه و خصوصا ترکیبات فنلی، و در نهایت آغاز برنامههای دورگ گیری با هدف تولید ارقامی با عادت باردهی تیپ اسپور و کیفیت برتر میوه بوده است. در این مقاله مروری، با توجه به پیشرفتها و برنامههای پژوهشی متعدد صورت گرفته در بیش از چند دهه در کشور برای بهبود و ارتقاء کیفیت ارقام و گزینش پایههای جدید درخت به، به بیان جامع تر کلیه پژوهش های انجام شده و پیشرفتهای به دست آمده این زمینه پرداخته شده و در نهایت برای بیان مسیر پیشروی پژوهشگران، به نیازهای آتی و برنامههای اولویتدار پژوهشی برای این محصول تبیین شده است.
کلمات کلیدی: به, مرکز پیدایش, مرکز تنوع, بیماری آتشک, عادت رشد, خودگشنی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/2066003/