اصول حاکم بر مخابرات ماهواره ای و محدودیت های آن در حقوق بین الملل

حقوق بین الملل فضایی شاخهای از حقوق بینالملل است که انجام فعالیتهای فضایی را تنظیم میکند. اسناد اصلی آن شامل پنج معاهده بین المللی ویژه فضا است که تحت نظارت سازمان ملل متحد به تصویب رسید. اولین و زیربنای آن معاهده اصول حاکم بر فعالیت های دولت ها در اکتشاف و استفاده از فضای ماورای جو، از جمله ماه و سایر اجرام آسمانی (پیمان فضای بیرونی) تعیین می کند که فضا برای اکتشاف و استفاده برای همه آزاد است. ماهوارههای مخابراتی با ارسال سیگنالها در هر فاصله ای مکانها را در همه جای زمین به هم متصل میکنند. طول عمر یک ماهواره مخابراتی، از زمان پرتاب و پایان یافتن در مدار خارج شدن، تحت قوانین بین المللی فضایی است. دومی ماهواره ها را به عنوان "اشیاء فضایی" در نظر می گیرد و مسئولیت، ثبت، صلاحیت و کنترل، کاهش زباله ها، و مالکیت را تنظیم می کند. بنابراین، اولین گروه بزرگ از قواعد حقوق بینالملل قابل اعمال برای مخابرات ماهوارهای شامل مفاد سه معاهده از پنج معاهده فضایی سازمان ملل، بهویژه، معاهده فضایی ۹۶۷۱، کنوانسیون ۹۷۲۱ درباره مسئولیت بینالمللی در قبال خسارات ناشی از اشیاء فضایی، و کنوانسیون ۹۷۶۱ است. در مورد ثبت اجسام پرتاب شده به فضا و همچنین چندین قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل است. برای انجام یک عملکرد ارتباطی، ماهواره ها باید در مدار خاصی قرار گیرند و از طیف فرکانس رادیویی استفاده کنند که هر دو منابع طبیعی محدود هستند. دسترسی به این منابع بسیار مورد نیاز، که مشمول تخصیص ملی نیستند و نیاز به استفاده منطقی، کارآمد و اقتصادی در محیطی بدون تداخل دارند، توسط اتحادیه بینالمللی مخابرات (ITU) و آژانس تخصصی سازمان ملل برای فناوریهای اطلاعات و ارتباطات مدیریت میشود. اسناد اصلی نظارتی ITU عبارتند از اساسنامه،: کنوانسیون، و مقررات رادیویی، که مجموعا گروه دیگری از قوانین حقوق بینالملل مرتبط با مخابرات ماهوارهای را تشکیل میدهند. هر دو گروه قواعد حقوق بینالملل رژیم حقوقی بینالمللی مخابرات ماهوارهای را تشکیل میدهند و با چالش همگام شدن با پیشرفت فناوری و تحول بازار، و همچنین با تعداد فزایندهای از دولتها و بازیگران غیردولتی که فعالیتهای فضایی را انجام میدهند، مواجه هستند. این تغییرات ملموس باید در چارچوب نظارتی مورد توجه قرار گیرد که نمی تواند به عنوان یک محرک برای توسعه بیشتر ارتباطات ماهواره ای عمل کند.

Keywords:

حقوق بین الملل فضایی , مخابرات ماهواره ای , معاهده فضای ماورای جو , کنوانسیون مسئولیت , اتحادیه بین المللی مخابرات , مقررات رادیویی , سیستم ماهواره ای , مدارهای ماهواره ای , قانون فضا.