سیدابراهیم موسوی ترشیزی - واحد تخصصی تحلیل خرابی
یوسف حاصلی - دانشگاه صنعت آب و برق

چرخدنده گرمکن هوای ( ژانگستروم ) واحدهای یک نیروگاه که جنس آن از فولاد AISI 5135 است، به دفعات دچار تخریب می شود؛ بطوریکه دندانه های آن طی درگیری با پین های نصب شده حول روتور ژانگستروم، ساییده شده و به مرور از بین می روند . نتایج تحقیقات بعمل آمده در زمینه تخریب و ساییدگی دندانه های چرخدنده نشان می دهند که تحت شرایط فعلی ( از نظر سختی، ابعاد و نحوه بهره برداری ) استحکام سطحی قطعه به نحوی است که در صورت تکرار بارهای تماسی، دندانه به مرور دچار لهیدگی شده و از بین می رود . این موضوع با محاسبه مجدد، توسط استانداردهای طراحی نیز تایید گردیده است . همچنین در طراحی ابعاد و پروفیل دندانه موجود از استاندارد مناسبی استفاده نشده است . بر اساس بررسی های انجام شده و با توجه به نوع درگیری چرخدنده با پین ها، پروفیل دندانه باید از نوع چرخ زنجیر انتخاب شود . مطالعات انجام شده نشان می دهد که برای تقویت و بهبود پایداری سطحی دندانه چرخدنده، ضروریست که سطح آن سخت تر شده و پروفیل دندانه تصحیح گردد . طی طراحی مجدد قطعه مشخص شد که در صورت افزایش سختی سطح، انتخاب پروفیل مناسب دندانه و نیز رعایت نکات بهره برداری چرخدنده، نظیر تنظیم صحیح آن ، استحکام دندانه های چرخدنده افزایش یافته و قطعه از تحمل مطلوبی در برابر بارهای تماسی تکرار شونده برخوردار خواهد شد .

چرخدنده، لهیدگی، سختی، پروفیل دندانه، خستگی سطحی