زهرا محمدیان امیری - دانشکده حقوق دانشگاه مازندران
علی زمانی زاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری

در جهان امروز، پیشرفت فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات به نحوه شگفت آوری وارد زندگانی شخصی و عمومی انسان ها شده است که ظهور و بروز آن در فضای تبادل اطلاعات (فضای سایبر) پدیدار می گردد. بدیهی است که به موازات گسترش فعالیت ها و ارتباطات در فضای سایبر، برخی از بزهکاران نیز فعالیت های مجرمانه خود را به این فضا منتقل کرده اند یا از طریق چنین فضایی مرتکب جرم یا جرائمی می شوند. بدین صورت با عنایت به افزایش آمار جرایم و استفاده از شیوه های نوین در ارتکاب جرایم سایبری و عدم کارایی واکنش های کیفری ، لزوم بکارگیری اقدامات پیشگیرانه در قالب تدابیر فنی ، آموزشی و آگاه سازی عمومی با رویکرد عدالت کیفری و در نظرگرفتن شرایط محیطی ، فرهنگی ، اقتصادی و غیره، در دهه های اخیر در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه ایران مورد توجه قرار گرفته است طبیعتا. پیشگیری کردن، سادهتر و کم هزینه تر از درمان است . پیشگیری از وقوع جرم به عنوان جدیدترین رویکرد جرمشناسی و موثرترین راه مبارزه با جرم است . به طور کلی اتخاذ تدابیر پیشگیرانه با محدودیت هایی همراه است ؛ از یک سو می توان تدابیر پیشگیرانه را به تمام زمینه ها گسترش داده و از سوی دیگر در تقابل بکارگیری این شگرد، مرتکبین جرایم سایبر قرار دارند که می خواهند این تدابیر را خنثی نمایند. در این مقاله برآنیم که تبیین مفهوم این جرایم ، ویژگی های آن، انواع پیشگیری ، تدابیر پیشگیرانه و مقابله با آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم .

پیشگیری ، جرایم سایبری ، عدالت کیفری ، محدودیت