زمینه و هدف: تعیین و تخمین حجم درختان در جنگل از جمله موارد مهمی است که در مدیریت جنگل مطرح می باشد. یکی از راه کارها برای کاهش هزینه و افزایش سرعت جمع آوری داده ها، بهره گیری از جداول حجم در برآورد موجودی حجمی یک جنگل است. در این پژوهش از روش نمونه برداری ۳P برای تهیه جدول حجم گونه صنعتی راش استفاده شد و سپس جدول به دست آمده با تاریف مورد استفاده در جنگل مقایسه شد.

روش بررسی: برای این منظور ۸۹۹ داده حاصل از نمونه برداری ۳P و تجدید حجم درخت راش در جنگل خیرود نوشهر برای تهیه تاریف مورد استفاده قرار گرفتند. این داده ها به صورت آماده در اختیار نگارندگان قرار گرفت و جمع آوری داده ها مربوط به قبل از اجرای طرح تنفس بهره برداری از جنگل های شمال ایران می باشد( قبل از سال ۹۵ ). به منظور انجام آنالیزهای آماری از نرم افزار R استفاده شد(آنالیزهای آماری در سال ۹۷ صورت گرفت). با بهره گیری از رگرسیون خطی تک متغیره، بهترین رابطه برای تعیین حجم بر اساس قطر برابرسینه، برازش داده شد. برای انتخاب رابطه رگرسیونی منتخب از معیارهای آماری نمودارهای پراکنش داده ها، نمودارهای جعبه ای، نمودارهای باقی مانده ها، آزمون تجزیه واریانس و برای اعتبارسنجی از معیارهای VIF، AIC و BIC استفاده شد. از رابطه رگرسیونی منتخب جهت تهیه تاریف استفاده شد.

یافته ها: جداول حجم حاصل، در همان دامنه از داده هایی که جهت به دست آوردن رابطه رگرسیونی استفاده شدند، به دست آمدند. سپس جداول تهیه شده و جداولی که موجود بودند توسط آزمون تی-جفتی مقایسه شدند. طبق نتایج آزمون آماری، در سطح ۹۵ درصد اختلاف معنی داری بین حجم اندازه گیری شده و حجم پیش بینی شده متناظر آن، وجود ندارد.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق، روش نمونه گیری ۳P به خاطر کاهش هزینه، تسریع زمان و دقت مناسب نسبت به روش صددرصد سنتی، برای تجدیدحجم درختان راش خیرود پیشنهاد می شود.