عباس بزرگ نیا - گروه شیلات و آبزیان دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر، قائمشهر، ایران

چکیدهتحقیق حاضر با هدف تعیین میزان شیوع و شدت آلودگی به پلروسکوئیدهای لیگولا اینتستینالیس در ماهیان خیاطه مخزن سد البرز و بررسی آسیب شناسی بافتی برخی اندام های احشایی در ماهیان آلوده انجام شده است. بر همین اساس تعداد ۳۶ ماهی خیاطه صید و پس از بیهوشی به روش انسانی مورد بررسی انگلی قرار گرفتند. سپس نمونه برداری از گنادها، روده، کبد و کلیه ماهیان آلوده جهت بررسی آسیب های بافتی انجام گردید. جهت رسم نمودارها و انجام محاسبات پایه آماری از نرم افزار Excel و برای انجام آنالیزها و مقایسه میانگین ها از نرم افزار SPSS ویرایش ۲۶ استفاده شد. نتایج آنالیز آماری بیانگر شیوع ۷۵ درصدی آلودگی به لیگولا اینتستینالیس در میان ماهیان بوده و میانگین شدت آلودگی برابر با ۷/۰± ۹۵/۰ بدست آمد. همچنین بین طول کل ماهی و تعداد کل پلروسرکوئیدهای یافت شده در هر ماهی تفاوت معنی داری بدست آمد. علاوه بر این بررسی نمودارهای رگرسیون خطی وزن خالص ماهی و شدت آلودگی به پلروسرکوئیدها نشان دهنده وجود رابطه معنی داری بین متغیرهای مذکور است. یافته های آسیب شناسی بافت گنادها نشان داد فشارهای فیزیکی ناشی از پلروسرکوئیدها باعث پارگی پوشش و دژنره شدن ترکیبات تخمک ها شده و در بافت بیضه منجر به از دست دادن نظم ساختاری بیضه ها و کاهش سلول های جنسی در حفره لوله های اسپرم ساز می شوند. همچنین پلروسرکوئیدها در حین رشد در محوطه شکمی ماهی باعث دژنرسانس واکوئولی بافت کبد و انفیلتراسیون سلول های آماسی بهمراه هیپرپلازی مجاری صفراوی شده و در بافت روده باعث هیپرپلازی و تخریب بافت پوششی می شوند.

هیستوپاتولوژی