چکیده تعیین و اندازه گیری آفت کش های ارگانوکلره در رسوبات مناطق جنوبی دریای خزر (سواحل مازندران) با توجه به اهمیت تغذیه ماهیان کفزی خوار طی دو فصل بهار و تابستان سال ۱۳۸۷ در اعماق ۱۰ متری در چهار منطقه تنکابن، نوشهر، بابلسر و امیرآباد صورت پذیرفت. نتایج حاصله از بررسی ترکیبات ارگانوکلره نشان داد، حداکثر غلظت ترکیبات لیندان، د.د.ت، د.د.ایی، دیلدرین، هپتاکلر، بتا- بنزن هگزاکلراید، بتا- اندوسولفان، اندرین به ترتیب ۴۳/۴، ۷۶/۰، ۷۴/۰، ۷۴/۰، ۲۲/۰، ۱۱/۰، ۱۰/۰ و ۰۴/۰ بر حسب میلی گرم بر کیلوگرم (وزن خشک) بوده است. حداقل غلظت مشاهده شده مربوط به ترکیبات د.د.ت، د.د.ایی، دیلدرین، بتا- بنزن هگزاکلراید، لیندان، بتا- اندوسولفان و هپتاکلر به ترتیب ۰۶/۰، ۰۳/۰، ۰۵/۰، ۰۴/۰، ۰۵/۰، ۰۳/۰ و ۰۶/۰ بر حسب میلی گرم بر کیلوگرم (وزن خشک) بوده است. بررسی آماری نشان داد که رابطه معنی داری بین غلظت ترکیبات سموم ارگانوکلره و ایستگاه های مختلف برقرار نبوده است (۰۵/۰P>). اما سموم د.د.ت و دیلدرین و د.د.ایی دارای ضریب همبستگی قوی در فصل های مختلف را دارا بوده است. در این مطالعه، بیش ترین درصد ترکیبات شیمیایی و حداکثر غلظتی سموم پایدار در فصل کشاورزی مشاهده گردید.

دریای خزر