سید احمد شهیدی یاساقی - مربی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت ا.. آملی
محمد مازندرانی - مسوول گروه بهداشت و بیماری های آبزیان (مرکزتحقیقات ذخایر آبزیان آب های داخلی، گرگان)
آزاده قربانی حسن سرایی - مربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت ا.. آملی
رسول قربانی - عضو هیات علمی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
نرگس سلیمانی - کارشناس ارشد شیلات و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر

یکی از مهمترین راه های تشخیص بیماری در ماهیان، بررسی و آنالیز هماتولوژی و بیوشیمیایی سرم خون آنها است. در این پژوهش به بررسی و تعیین میزان طبیعی ۱۲ پارامتر بیوشیمیایی سرم خون تاسماهی ایرانی پرداخته شده است. این پارامترها عبارتند از: سدیم، پتاسیم، کلسیم، فسفر، گلوکز، اوره خون ( BUN)، کراتینین، کلسترول، تری گلیسیرید، بیلی روبین، آلبومین و پروتیئن تام بودند. خونگیری از ماهیان (دو جنس نر و ماده، ۱۶ نر و ۱۶ ماده) از ساقه دمی و در فصل بهار (فروردین ماه) در سواحل جنوب شرقی دریای خزر انجام پذیرفت. نمونه های خون در مجاورت یخ جهت بررسی به آزمایشگاه ارسال شدند. پس از جداسازی سرم، مقادیر پارامترهای سرمی اندازه گیری و نتایج حاصله برای نر و ماده با استفاده از آزمون آماری t (t-test) مقایسه شدند. که بر این اساس در بین ۱۲ پارامتر مورد بررسی تنها در میزان فسفر بین دو جنس نر و ماده تاسماهی ایرانی اختلاف معنی داری وجود دارد (۰۵/۰<‍P) و مقدار این پارامتر در ماهی ماده بیشتر از نر است. همچنین بر اساس آزمون همبستگی پیرسون بین پارامترهای کلسترول با آلبومین، کلسترول با تری گلیسرید، تری گلیسرید با فسفر، کلسیم با پروتئین تام، کلسیم با فسفر، آلبومین با پروتیئن تام همبستگی مشاهده گردید (۰۵/۰<‍P).

تاسماهی ایرانی