بهشاد طحانی - گروه مهندسی بیوسیستم، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
بابک بهشتی - دانشیار گروه مهندسی بیوسیستم، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محسن حیدری سلطان آبادی - دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش
احسان حکمتیان - دانشیارگروه آموزشی رادیولوژی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ایران؛ عضو مرکز تحقیقات ایمپلنت های

ارزیابی های کیفی میوه سیب در طول انبارداری می تواند تولیدکنندگان سیب را در انتخاب و بهینه سازی شرایط مناسب انبارداری یاری نماید. تغییرات داخلی ایجادشده این محصول در طول مدت انبارداری، موجب تغییر در خصوصیات کیفی میوه می شود. پیش بینی این تغییرات و ایجاد شرایط مناسب نگهداری، گام مهمی در جهت حفظ ارزش تغذیه ای و اقتصادی محصول محسوب می شود. در این تحقیق خصوصیات فیزیکوشیمیایی سیب رقم گلدن دلیشز طی انبارداری در دو دمای صفر و ۴ درجه سلسیوس و مدت انبارداری در سردخانه شامل صفر، ۴۵، ۹۰ و ۱۳۵ روز ثبت گردید. این خصوصیات شامل عدد سی تی حاصل از تصویربرداری اشعه ایکس، pH، سفتی، رطوبت، چگالی و مواد جامد محلول میوه بود. در مرحله بعدی با کمک سامانه استنتاج فازی-عصبی تطبیقی (ANFIS) و بر اساس ورودی های مولفه های رنگی L* ، *a و *b، دمای انبارداری و طول مدت انبارداری، خصوصیات یادشده استخراج و با مقادیر واقعی مقایسه شد. طبق نتایج، در بهترین مدل های انتخابی، مقادیر پارامترهای آماری ضریب تبیین (R۲)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین درصد خطای مطلق (MAPE)  و شاخص کارایی مدل (EF) به ترتیب برای پیش بینی عدد سی تی برابر ۹۰۹/۰، ۳۳۱/۲۴ ، ۳۱۹/۱۱ درصد و ۸۹۹/۰، مقدار pH برابر ۹۱۲/۰، ۱۳۴/۰ ، ۱۳۴/۰ درصد و ۸۳۹/۰، سفتی میوه برابر ۹۵۰/۰، ۸۶۲/۱ نیوتن، ۲۹۸/۳ درصد و ۹۰۴/۰، رطوبت میوه برابر ۹۴۵/۰، ۰۰۸/۰، ۷۲۹/۰ درصد و ۸۹۳/۰، چگالی برابر ۹۱۰/۰، ۰۴۵/۰ گرم بر سانتی متر مکعب، ۲۲۳/۷ درصد و ۸۲۸/۰ و مواد جامد محلول برابر ۸۸۴/۰، ۵۳۷/۰ درصد بریکس، ۳۴۰/۲ درصد و ۷۸۱/۰ به دست آمد. این نتایج نشان می دهد که با تقریب و دقت بالا می توان خصوصیات کیفی میوه سیب را در تحت شرایط انبارداری پیش بینی نمود. این پیش بینی جهت حفظ کیفیت محصول در طول انبارداری بسیار مفید خواهد بود.

ANFIS, میوه سیب, رقم گلدن دلیشز, عدد سی تی, خواص فیزیکو شیمیایی