سیدمحمد حیدری خورمیزی - استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه علوم اسلامی شهید محلاتی
هادی خوشنودی - استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه علوم اسلامی شهید محلاتی

قانون گذار برای تعیین تکلیف در مواردی که مقصر حادثه در تصادفات رانندگی قادر به جبران خسارت نیست، مسئولیت قانونی را در تبصره ۳ و۴ ماده ۸ قانون بیمه اجباری تقلیل داده است. نگارندگان در پژوهش حاضر با استفاده از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی بعد از طرح ادله موجود، مانند قواعد لاضرر و اتلاف، مواردی را که ممکن است به صورت دلیل بر خلاف آن باشد، مانند: قاعده اقدام، اوضاع مالی مقصر حادثه و زیان دیده حادثه را با هدف نقد و تحلیل ادله فقهی تقلیل جبران خسارت در تصادفات رانندگی ناظر به موضوع تبصره ۳ و۴ ماده ۸ قانون بیمه اجباری انجام داده و به این نتایج رسیده اند که در فقه امامیه، وضعیت اقتصادی و مالی ملاک تعیین خسارت نبوده است. حتی اگر فقیهی جبران خسارت را به صورت کامل نپذیرد ولی پرداخت کامل آن را در قالب ادله دیگر مانند قاعده اتلاف پذیرفته و آن را غیر قابل خدشه می دانند. بنابراین تقلیل خسارت از زیان دیده در تصادفات رانندگی با مبانی فقهی حتی مواد قانونی حقوقی سازگاری ندارد. نهایتا در صورت اعسار مقصر، جبران تقسیطی یا امهال تا یسر یا پرداخت خسارت از موارد دیگر می باشد، نه اینکه میزان خسارت را نسبت به زیان دیده حادثه تقلیل داد.

جبران خسارت, زیان دیده, تصادفات رانندگی, بیمه اجباری