Toba Rezaeyan - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
hosseinali jahed - استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Mohammad Nourian - دانشیار، گروه آموزش عالی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد تهران جنوب، آزاد اسلامی، تران، ایران.
nayereh shahmohammady - دانشیار و عضو هیات علمی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، وزارت آموزش و پرورش، تهران، ایران.

مقدمه و هدف:: پویایی مدارس ابتدایی ابزاری مهم برای بالا بردن سطح توانمندی و ارتقای آموزشی از اهمیت به سزایی برخورداراست. بنابراین آموزش وپرورش باید نقش سازشی موجود را به نقش زایشی تغییر داده و برای هریک از دانش آموزان شرایط و موقعیت­های پویا فراهم کند و محیط آموزشی را به نحوی مطلوب کنترل کرده تا به سهولت دسترسی به اطلاعات تازه، تسریع در کارها، تغییرات و بهبود مستمر داشته و درنهایت به برآورده شدن انتظارات جدید دانش­آموزان بینجامد. این پژوهش باهدف طراحی الگوی مدرسه پویا، با استفاده از پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی متوالی انجام شده است. روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی مبتنی بر رویکرد ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی (مدل توسعه تاکسونومی یا طبقه بندی) است. در مرحله اول از روش کیفی مبتنی بر داده ها (داده بنیاد) و تکنیک مصاحبه برای ساخت مدل استفاده شده است. منابع گردآوری داده ها در این بخش شامل مصاحبه نیمه­ساختار یافته تاحد اشباع نظری (با ۱۵ نفر) بوده که به داده های متنی تبدیل شده و پس از آن کدگذاری متن با استفاده از این داده­ها صورت گرفت و به شناسایی مولفه­های مدرسه پویا در مدارس ابتدایی و ارائه الگو پرداخته شد. نتایج بخش کیفی، بر اساس ابزار اندازه گیری طبق مولفه­های شناسایی شده در قالب پرسشنامه  ۵۲ سوالی طراحی گردیده و روایی صوری و محتوایی آن با استفاده از نظر متخصصان تایید گردید و در نهایت به ضریب پایایی ۹۶% رسید. برای برآورد اعتبار الگوی ارائه شده از مدل­یابی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه­ی آماری در بخش کمی اساتید مدیریت آموزشی دانشگاه فرهنگیان و مدیران و معلمان فعال در آموزش ابتدایی و مدارس ابتدایی که مجری طرح مدرسه پویا در مدارس شهر تهران به تعداد ۶۰۰ نفر بودند که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای بر اساس جدول کرجسی و مورگان ۲۳۰ نفر تعیین شدند و  برای تحلیل داده های کمی از نرم افزار Amos  استفاده شد. در بخش کیفی تعداد ۱۵ نفر از صاحب نظران و مطلعین در دو حوزه پویایی مدرسه و مدارس ابتدایی به صورت هدفمند و با استفاده از روش گلوله برفی انتخاب شدند و  برای تحلیل داده های کیفی از نرم افزار Atlas.Ti استفاده شد. یافته ها: نتایج  حاصل از تحلیل داده های بخش کیفی و کمی نشان داد که الگوی مدرسه پویا دارای ۶ مقوله (عامل) اصلی است.  عامل انسانی شامل (۱۶ مقوله فرعی یا مولفه) عامل ساختاری شامل(۷ مولفه) عامل فرآیندی شامل ( ۵ مولفه) عامل محیطی شامل( ۹ مولفه)  عامل فرهنگی شامل (۵ مولفه) و عامل پویایی مدرسه  شامل (۱۰ مولفه) می باشند. بحث و نتیجه­ گیری: : مدرسه پویا بر حسب ویژگی های تشکیل دهنده، دانش آموز محور، فناوری محور، تغییر محور، سازگار، پاسخگو، نوآور، انعطاف پذیر، چابک، رقابتی، پیچیده، بهبود مستمر و پژوهش محور است. این ویژگی­ها در نتیجه ارتباط متقابل عوامل و مولفه های پویایی در مدرسه شکل می گیرند و وجود این ویژگی­ها موید ارتباط موثر ابعاد و مولفه و شکل گرفتن مدرسه پویا می باشند.

پویایی", مدرسه پویا", ", مدرسه ابتدایی"