علی اصغر عباسی اسفجیر - دانشیار علوم اجتماعی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.
حجت الله طالبی قوچانی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصاد و توسعه، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.
ابوالقاسم حیدر آبادی - استادیار جامعه شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.

هدف از انجام این پژوهش کاربردی، بررسی نقش عوامل فرهنگی موثر بر قانون گریزی شهروندان خراسان شمالی بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی-پیمایشی و از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی شهروندان ۱۸ تا ۴۵ ساله شهرهای استان خراسان شمالی است که با استفاده از فرمول کوکران، ۳۹۰ نفر با روش نمونه­ گیری طبقه ­ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع ­آوری داده­ ها، پرسشنامه محقق­ ساخته است که روایی آن به­ صورت صوری و به­ وسیله استاد راهنما مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای هر یک از متغیرها بیشتر از ۷/۰ تایید شد. تجزیه ­و­تحلیل داده ها به ­روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم­ افزارهای spss ۲۲.۰ و smartpls ۳.۰ انجام گرفت. یافته ها نشان داد که آگاهی از قوانین بر قانون گریزی تاثیر معکوس و معناداری دارد. همچنین، فقر فرهنگی و ضعف اخلاق شهروندی بر قانون­ گریزی شهروندان تاثیر مستقیم و معناداری دارد. اما، وضعیت سن و تحصیلات و جنسیت بر گرایش به قانون گریزی تاثیر ندارد. براساس نتایج به­ دست­ آمده، با آموزش فرهنگ مناسب اجتماعی و بهبود اخلاق شهروندی در جامعه و آگاه­ سازی افراد از قوانین و مقررات، می­ توان در کاهش قانون­ گریزی افراد گامی موثر برداشت.

قانون گریزی, فقر فرهنگی, ضعف اخلاق شهروندی, فرهنگ, خراسان شمالی