امید فانی مکی
نظر افضلی
آرش امیدی
مجتبی فروزان مهر
حمید رضا محمدی

خلاصه آفلاتوکسین به عنوان یکی از خطرناک­ترین توکسین­های قارچی برای انسان و دام محسوب می­شود. آلودگی محصولات کشاورزی به آفلاتوکسین، سبب زیان اقتصادی در کشاورزی، صنایع غذایی و دامی می­شود. در مطالعه حاضر، اثر غلظت­های مختلف اسید سیتریک، اسید پروپیونیک و جدایه BsP۴ باکتری باسیلوس سابتیلیس بر تولید سم آفلاتوکسین­ ب۱ از قارچ آسپرژیلوس فلاووس مورد بررسی قرار گرفت. پنج تیمار غلظتی (صفر، ۵/۰، ۷۵/۰، ۱ و ۲۵/۱ درصد حاوی ترکیبات مورد نظر)، در چهار تکرار جهت مقایسه میزان تولید آفلاتوکسین استفاده گردید. غلظت­های مورد نظر از این ترکیبات تهیه و به محیط­های کشت سیب زمینی – دکستروز - آگار (PDA) اضافه شدند. پس از گذشت ۲۱ روز قارچ­های تولید شده بر روی محیط­های کشت PDA به فلاسک­های حاوی برنج جهت تولید سم آفلاتوکسین منتقل گردیدند. به غلظت­های مورد مطالعه حاوی هر کدام از ترکیبات مورد نظر ۴ عدد فلاسک اختصاص داده شد، (۲۰ عدد فلاسک به ازاء هر ترکیب). میزان سم آفلاتوکسین ب۱ تولید شده مربوط به هر یک از گروه­های اشاره شده، توسط روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) اندازه­گیری گردید­. کمترین بازده تولید سم آفلاتوکسین ( ppm۱/۲) متعلق به غلظت ۲۵/۱ میلی­لیتر از جدایه BsP۴ باکتری باسیلوس سابتیلیس بود (۰۵/ ۰ >P­) ­. همچنین بیشترین بازده تولید سم در تیمار پایه مشاهده گردید ( ppm ۶۰/۸). در نتیجه به ترتیب با افزایش غلظت اسید سیتریک، اسید پروپیونیک و جدایه BsP۴ باکتری باسیلوس سابتیلیس میزان تولید سم آفلاتوکسین به کمترین میزان ممکن می­رسد .

آفلاتوکسین ب۱, آسپرژیلوس فلاووس, اسید سیتریک, اسید پروپیونیک, باسیلوس سابتیلیس