Reza Poorsedghi - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران
Abdollah Omidifard - دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران (نویسنده مسئول)

سلب منفعت موقت عضو به دلیل جنایت وارده بر آن در قانون مجازات اسلامی، موضوع ارش قلمداد می‎گردد در حالی که بررسی فقهی مناسبی نسبت به این مساله روی نداده و چه بسا وجود برخی ادله مانند ادله عدم ضمان منافع غیر مستوفات، این شائبه را ایجاد ‎کند که در شریعت، ضمانی تحت عنوان ارش و دیه زوال منافع موقت وجود نداشته باشد. این مساله بیشتر در مواردی که عضو دچار آسیب ظاهر و جراحت و شکستگی نشده ولی منافع آن به صورت موقت از بین رفته باشد مطرح است. نوشته حاضر با درک درست از ضرورت بحث، به صورت تحلیلی - انتقادی به مطالعه موضوع از اسناد کتابخانه ای آن می‎پردازد.تحقیق حاضر نشان می‎دهد اگرچه وجود حق استفاده از عضو برای انسان، مقتضی وجود ضمان ارش برای زوال منفعت عضو از سوی جانی است؛ چراکه موضوع ادله ضمان، اتلاف مال و حق دیگران است و طبق فرض مساله، حق استفاده از منافع عضو، زائل شده است ولی مالیت نداشتن منفعت قبل از عمل و یا قبل از عقد اجاره بر آن، شمول ادله ضمان بر موضوع مساله را با چالش جدی مواجه کرده و همچنین به دلیل عدم امکان مقایسه فقهی بین ارش زوال دائم منافع با زوال موقت منافع با وجود احتمال عدم وحدت ملاک، و همچنین ظهور ادله دیه و ارش اعضا در دیه خسارت وارده بر عضو و در نهایت، با لحاظ توقیفی بودن دیه و ارش و اصل عدم ضمان، اثبات ارش زوال موقت با مشکل مواجه است.

ارش, حکومت, زوال موقت, زوال منافع, ارش جنایت, ضمان ارش