سعیده روان مرد - دانشجوی دکترای معماری – معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، ایران

معماری مساجد ایرانی همیشه متاثر از فرهنگ و گذشته جامعه خود بوده است. اما امروزه کمرنگ شدن این پیوند، باعث شده که مساجدی نه بر پایه هویت اصیل خود، بلکه با تقلید از الگوهای غربی شکل گیرند. ازآنجاکه سلسله مراتب دسترسی یکی از الگوهای مهم هویت بخشی به شهرهای اسلامی بوده است، فرضیه این تحقیق بر اساس، احیای این کهن الگوی اسلامی باهدف هویت بخشی به سیمای معماری امروز ایران شکل گرفت. این پژوهش با به کارگیری روش کیفی و از طریق مطالعه اسنادی به تدوین مفهوم سلسله مراتب دسترسی در معماری مساجد ایرانی پرداخت و با تحلیل و بررسی مسجد جامع بروجرد سعی در احیای این اصل معماری ایرانی دارد. نتایج این تحقیق نشان داده استفاده از عناصر جلوخان، هشتی، پیر نشین، پیش فضا، فضای واسط جهت احیای الگوی سلسله مراتب دسترسی در طراحی مساجد منطبق بر هویت معماری اسلامی ایرانی پاسخگو خواهد بود.

سلسله مراتب دسترسی، مسجد، هویت اسلامی، معماری ایرانی.