فرخنده عباس زاده - M.Sc. Graduated, Dept. Horticultural Science, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran
محمدحسین دانشور - Prof. Dept. Horticultural Science, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran.
محمدرضا صالحی سلمی - Assoc. Prof. Dept. Horticultural Science, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, I.R. Iran.
امین لطفی جلال آبادی - Assist. Prof. Dept. Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, I.R. Iran.

اسطوخودوس (.Lavandula officinalis L) یکی از گیاهان مرتعی در سراسر جهان است که به ­عنوان گیاه دارویی- زینتی نیز پرورش می ­یابد. تکنیک ­های کشت بافت گیاهی روش جایگزینی برای تولید انبوه گیاهان اسطوخودوس می­باشد و می ­تواند بر مشکلات ناشی از تکثیر زایشی غلبه نماید. به ­منظور تاثیر ترکیب­ ها و غلظت­ های مختلف تنظیم کننده های رشدی و همچنین تاثیر نوع ریز نمونه بر فرآیندهای کالوس ­زایی، اندام ­زایی و ریشه ­زایی اسطوخودوس، پژوهشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. در این پژوهش در مراحل مختلف پاسخ ­های متفاوتی نسبت به ترکیب ­های تنظیم­ کننده رشدی مشاهده شد. ریزنمونه کوتیلدون در محیط کشت شامل ۰/۵ میلی­گرم در لیتر۲,۴-D  به­ همراه ۰/۲۵ میلی­گرم در لیتر BAP بهترین تیمار جهت کالوس ­زایی بود. در اندام ­زایی غیرمستقیم، بیشترین تعداد شاخه و درصد اندام­ زایی به دست آمده در محیط کشت حاوی ۲ میلی­گرم در لیتر KIN حاصل شد. همچنین بیشترین تعداد شاخه از تیمار ۰/۵ میلی­گرم در لیتر BAP همراه با ۰/۵ میلی­گرم در لیتر KIN همراه با ۰/۱ میلی گرم در لیتر IBA به­دست آمد. یافته ­ها نشان داد بهترین محیط کشت ریشه ­زایی محیط کشت حاوی ۱ میلی­گرم در لیتر IBA بود. بیش­ترین درصد زنده ­مانی در کشت گلدان مربوط به بستر کشت پرلیت توام با کوکوپیت بود. به طورکلی نتایج به دست آمده یک سیستم کارآمد باززایی کامل برای این گیاه معرفی کرد که می­تواند در تکثیر سریع رویشی، نگهداری ژرم ­پلاسم، و برنامه­ های اصلاح مولکولی از طریق مهندسی ژنتیک مورد استفاده قرار گیرد.

Subshrub, in vitro, Micropropagation, cytokinin, heterogeneity