H. Monirifar - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
H. Bagheri Aghbolagh - کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میانه
M.B. Khorshidi Benam - استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز

اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.)، از جمله بقولات علوفه ای چند ساله است که برای تولید علوفه در اراضی دیم و آبی و همچنین به صورت چرای مستقیم مورد توجه می باشد. این لگوم علوفه ای سازگاری وسیعی به شرایط اقلیمی دارد و برای تولید علوفه مورد استفاده قرار می گیرد. به‎منظور ارزیابی و گزینش اکوتیپ های برتر و تولید رقم سنتتیک، ۲۵ اکوتیپ اسپرس جمع آوری شده از منطقه آذربایجان از نظر صفات کمی و کیفی از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ در ایستگاه تحقیقاتی تیکمه داش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی ارزیابی شدند. بین اکوتیپ های اسپرس مورد بررسی از نظر ارتفاع بوته، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، عملکرد علوفه تر و عملکرد علوفه خشک اختلاف معنی دار وجود داشت، ولی برای تعداد روز تا ۱۰ درصد گلدهی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. از نظر صفات کیفی علوفه، میزان پروتئین، فیبر و قابلیت هضم ماده خشک نیز اختلاف معنی داری بین اکوتیپ ها مشاهده شد. با ضرب درصد پروتئین در میزان عملکرد علوفه تر و خشک، میزان عملکرد پروتئین به صورت تر و خشک به‎عنوان یک شاخص محاسبه شد و اعداد حاصل تجزیه واریانس شدند. میزان عملکرد پروتئین به صورت خشک به‎عنوان یک معیار برای گزینش اکوتیپ ها استفاده شد. با در نظر گرفتن برتری و موقعیت اکوتیپ ها از نظر صفات کمی و کیفی به ویژه شاخص های عملکرد پروتئین به صورت تر و خشک، چهار اکوتیپ برتر برای تولید بذر سنتتیک یک گزینش شدند.

پلی کراس, شاخص, عملکرد پروتئین, کیفیت, واریته سنتتیک