A. Safarnejad - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
M. Shoorvarzi - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، بخش تحقیقات کشت بافت، شعبه مشهد، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد
M. Dalir - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، بخش تحقیقات کشت بافت، شعبه مشهد، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد

اسفرزه گیاهی است از خانواده بارهنگ (Plantaginaceae) که گونه های مختلفی دارد. گیاه آن یکساله علفی و کوتاه است و بلندی آن به ۴۰ – ۱۰ سانتی متر می رسد.منشا اولیه آن هند و پاکستان می باشد و در فلور ایران پراکنش وسیعی دارد. هدف از این تحقیق، بررسی تحمل به شوری گونه Plantago ovataبا بهره گیری از تکنیک کشت بافت و استفاده از تنوع سوماکلونال به‎منظور شناسایی و تولید ژنوتیپ های متحمل می باشد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۲ تیمار و ۱۵ تکرار انجام شد. ریزنمونه های هیپوکوتیل بیشترین و ریشه کمترین میزان القاء کالوس را در شرایط نبود تنش شوری (شاهد) نشان دادند. در حضور تنش شوری درصد کالوس زایی هیپوکوتیل از کوتیلدون بیشتر بود. درصد باززایی کالوس حاصل از ریزنمونه هیپوکوتیل در تمامی غلظت های NaCl از کالوس حاصل از ریزنمونه کوتیلدون بیشتر بود. افزایش غلظت NaCl موجب کاهش درصد باززایی شد. ریشه کمترین و کوتیلدون بیشترین وزن تر و خشک را در غلظت های مختلف NaCl داشت.همچنینافزایش غلظت NaCl موجب افزایش میزان سدیم و کاهش میزان پتاسیم در کالوس ها شد. میزان کلسیم با افزایش غلظت NaCl نوسان داشت. گیاهچه های باززایی شده در حضور غلظت‎های بالای NaCl برای توسعه ریشه به محیط ریشه زایی (محیط کشت MS فاقد هورمون) منتقل شده و گیاهچه های با رشد مناسب به خاک منتقل شدند.

اسفرزه, این ویترو, کالوس, نمک