Maryam Haerinasab - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران
Nafiseh Karimian - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران
Nastaran Jalilian - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه
Mehdi yousefi - دانشیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران

جنس Tulipa (لاله) متعلق به تیره Liliaceae می باشد و از مهمترین گیاهان پیازی زینتی است که به منظور تولید گل شاخه بریده، گیاه گلدانی و استفاده در فضای سبز در سرتاسر دنیا کاشته می­شود. در این مطالعه تنوع ژنتیکی ۴۶ اکسشن متعلق به ۹ گونه از جنس لاله با استفاده از ۱۹ آغازگر CDDP بررسی شد. در مجموع ۲۶۵ باند تکثیر شد که تمامی آنها چندشکل بودند. میانگین تعداد باندهای تکثیر شده به ازای هر آغازگر ۹/۱۳ بود. آغازگر ۵ (ABP۱-۱) با داشتن بهترین پارامترهای نشانگری به عنوان بهترین آغازگر برای بررسی تنوع ژنتیکی در این مطالعه معرفی شد. محاسبه پارامترهای تنوع ژنتیکی، بیشترین تنوع را در بین افراد گونه T. systola نشان داد. نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که تنوع درون گونه ای (۷۷%) در مقایسه با تنوع بین گونه ای (۲۳%) بیشتر بود. در ارزیابی ماتریس فاصله بر اساس ضریب تشابه دایس گونه های مورد بررسی جنس Tulipa، بیشترین فاصله مربوط به گونه های T. armena و T. clusiana (۶۸۴/۰) و کمترین فاصله مربوط به گونه های T. systola و T. schrenkii (۲۶۷/۰) بود. به دلیل بالا بودن سهم واریانس درون گونه ای نسبت به بین گونه ای، گروه بندی گونه ها به روش تجزیه خوشه ای با گروه بندی آنها به روش تجزیه به مختصات اصلی مطابقت کامل نداشت. اما به هرحال اکسشن­های مختلف متعلق به گونه­هایT. micheliana ، T. lehmanniana و T. clusiana به خوبی تفکیک شدند. این مطالعه نشان داد که اظهارنظر در مورد کارآیی دقیق نشانگر CDDP در ارتباط با جنس Tulipa نیاز به مطالعه جامع تنوع ژنتیکی از نقاط مختلف پراکنش این جنس در ایران دارد.

چندشکلی, تنوع ژنتیکی, لاله, نشانگر مولکولی