hossein mirzair-nodoushan - هیئت علمی
hashem keneshloo
fereshteh asadi-corom
majeed hassani
mohammad yousef achak

گز روغنی (Moringa peregrina (Forssk.) Fiori) تنها گونه جنس مورینگاست که به صورت طبیعی در مناطقی از جنوب و جنوب شرقی کشور ما رویش دارد. این گونه علاوه بر ارزش های زیست محیطی، ارزش صنعتی و  دارویی زیادی دارد و در طبیعت به دلایل مختلف در معرض خطر فرسایش شدید ژنتیکی است. در این تحقیق بذر شش جمعیت از این گونه از رویشگاه های آن در مناطق جنوب شرقی کشور از روی تک پایه های متعددی جمع آوری شده و پس از کاشت و تولید نهال از نظر ویژگی های مختلف نونهالی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. از آنجا که تک درختان هر جمعیت با سایر جمعیت ها متفاوت بوده و نتاج هر تک درخت نیز با نتاج سایر درختان متفاوت بود اطلاعات حاصل به صورت آشیانه ای تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جمعیت ها از نظر صفات مورد مطالعه در دوره نونهالی اختلاف چندانی با هم ندارند و بیشتر اختلافات درون جمعیتی است. به عبارتی تنوع درون جمعیتی بیش از تنوع بین جمعیتی بود. با استفاده از امید ریاضی مجموع مربعات حاصل از تجزیه واریانس داده ها، واریانس بیومتریکی به اجزاء ژنتیکی تفکیک گردید که این تجزیه واریانس نیز حاکی از این بود که جزء واریانس درخت در جمعیت اهمیت بیشتری از سایر اجزاء داشت. جزء جمعیت از اجزاء واریانس بسیار ناچیز و غیر قابل توجه بود. اگرچه اختلاف از نظر ویژگی های رویشی در درختان و درختچه ها بیشتر در سنین بالاتر ظاهر می شوند، ولی کمبود تنوع ژنتیکی در ویژگی های نونهالی در این گونه نیز قابل توجه بوده و می تواند حاکی از فرسایش ژنتیکی این گونه ارزشمند باشد.

تنوع ژنتیکی, ساختار ژنتیکی, گز روغنی, ویژگی های نونهالی