همسانه سازی و تعیین خصوصیات ژن دلتا سیکس دسچوراز (d۶d)، از گیاه گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum)

فعالیت آنزیم دلتا-۶- دسچوراز (d۶d) در تعداد معدودی از میکروارگانیزم ها و گیاهان از جمله گونه های جنس Echium متعلق به تیره گل گاوزبان (Boraginaceae) دیده می­شود. این آنزیم اسیدلینولئیک و اسید آلفالینولنیک را به ترتیب به اسید گامالینولنیک و اسید استئاریدونیک تبدیل می نماید. جداسازی ژن کدکننده آنزیم مزبور و استفاده از آن در مهندسی مسیر بیوسنتز اسیدهای چرب در گیاهان زراعی، اطلاعات علمی و کاربردی ارزشمندی را بدست خواهد داد. در این تحقیق، با هدف جداسازی و همسانه سازی ژن d۶d از گیاه گل گاوزبان ایرانی  (E. amoenum)، پس از استخراج RNA کل و ساخت cDNA از بذرهای نارس گیاه، قطعه کد کننده ژن با استفاده از آغازگرهای طراحی شده بر اساس توالی آنزیم متناظر در گونه های خویشاوند، تکثیر گردید. قطعه تکثیر شده به طول تقریبی bp ۱۳۵۰ در پلاسمید ناقل همسانه سازی pBluescript SK(+) درج گردیده و پلاسمید نوترکیب به باکتری E. coli سویه DH۵α منتقل شد. نتایج تعیین توالی نوکلئوتید، صحت همسانه سازی قطعه مورد نظر را تایید نمود. توالی کد کننده آنزیم دلتا-۶- دسچوراز در گل گاوزبان ایرانی مشتمل بر ۱۳۴۷ نوکلئوتید کد کننده ۴۴۸ آمینواسید توصیف گردید. این توالی در سطح پروتئین از مشابهت ۹۶ – ۹۴ درصد با توالی آنزیم متناظر در سایر گونه های جنس Echium برخوردار بود. دمین­های مورد انتظار سیتوکروم b۵، دسچوراز اسید چرب، موتیف های حفاظت شده غنی از هیستیدین و موتیف HPGG همگی در توالی پروتئین ترجمه شده شناسایی شدند. همچنین ساختار ثانویه، مناطق ترانس ممبران و الگوی هیدروپسی توالی پروتئین ترجمه شده تعیین گردید که از مطابقت بسیار بالایی با گزارش های متناظر از گونه های خویشاوند برخوردار بود. بررسی خصوصیات عملکردی آنزیم کد شونده توسط ژن d۶d کلن شده، مستلزم بیان در سیستم گیاهی مناسب و بررسی کارکرد آن در سطوح بیوشیمیایی و آنزیمی می باشد. توالی کد کننده ژن دلتا-۶- دسچوراز گیاه E. amoenum در پایگاه NCBI با شماره دسترسی GU۲۳۷۴۸۶ ثبت گردید.

Keywords:

آنزیم دلتا سیکس دسچوراز , گامالینولنیک اسید , استئاریدونیک اسید , همسانه سازی , اسیدهای چرب غیراشباع