بررسی کالوس زایی و باززایی گیاه در صنوبر پده (Populus euphratica Oliv) با استفاده از کشت تخمدان

در این پژوهش، تخمدانهای نارس و بالغ صنوبر پده، از پایه های مادری حاشیه رودخانه کارون جمع آوری شدند. پنج تیمار سترون سازی در یک طرح کاملا تصادفی با هشت تکرار شامل کلرور مرکوریک ۱/۰% به همراه اتانول ۷۰% هر یک به مدت ۳۰ ثانیه، اتانول ۷۰% به مدت ۳۰ ثانیه به همراه هیپوکلریت سدیم ۲۵% به مدت ۱۰ دقیقه و اتانول ۷۰% به مدت ۱ دقیقه به همراه هیپوکلریت سدیم ۲۵% به مدت ۱۰ دقیقه به ترتیب به عنوان تیمارهای مطلوب سترون سازی مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان کالوس زایی حاصل از بکارگیری چهار تیمار هورمونی، به روش تجزیه کوواریانس در یک طرح کاملا تصادفی با شش تکرار بررسی شد. IBA به میزان mg/l ۳ و BAP به مقدار mg/l ۱/۰ و نیز تیمار D–۲,۴ به میزان mg/l ۳ و kin به مقدار mg/l ۱/۰ در محیط پایه MS به عنوان بهترین تیمارهای کالوس زایی معرفی گردیدند. همچنین معادله رگرسیونی سن ریزنمونه و میزان کالوس زایی آنها محاسبه گردید. منحنی رگرسیونی نشان داد که با افزایش سن ریزنمونه میزان کالوس زایی کاهش یافت. باززایی کالوسهای موجود در چهار تیمار شاخه زایی در یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار بررسی شد. BAP به میزان mg/l ۲ و NAA به مقدار mg/l ۵/۰ در محیط پایه MS به عنوان بهترین تیمار مطلوب شاخه زایی از کالوسهای موجود پیشنهاد شد. جهت ریشه زایی نیز پنج تیمار با چهار تکرار در یک طرح کاملا تصادفی بررسی گردید و در نهایت NAA و IBA هر یک به میزان mg/l ۱/۰ در محیط پایه MS با ۲/۱ نیترات به عنوان بهترین تیمار ریشه زایی معرفی شد. گیاهکهای باززایی شده پس از طی مراحل مختلف سازگاری در محیط خاک به مزرعه انتقال یافتند.

Keywords:

شاخه زایی , ریشه زایی , تخمدان , کالوس , محیط پایه MS , باززایی و سازگاری