sadegh pourmoradi
seyed mohsen hesamzadeh hejazi

با هدف بررسی تنوع سیتوژنتیکی، کاریوتیپ ۶ جمعیت از جنس توت­روباه (Sanguisorba ssp.) با استفاده از سیستم آنالیز تصویری ارزیابی شد. پس از آماده سازی، رنگ آمیزی، بررسی میکروسکوپی نمونه­ها و جداسازی کروموزوم­ها توسط نرم افزار Photoshop، با استفاده از نرم افزار Micromeasure در حداقل سه سلول مناسب متافاز میتوزی، ابعاد کروموزومی نظیر طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه و طول کل کروموزوم اندازهگیری و آماره­های AR و CI محاسبه گردید. سپس داده­ها در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل تجزیه و تحلیل و میانگین­ها توسط آزمون دانکن دسته بندی شدند. جمعیت­ها بر مبنای آماره­های کاریوتیپی: S%، TF%، A۱، DRL، A۲فرمول کاریوتیپی و کلاس تقارن با هم مقایسه گردیدند. براساس نتایج بدست آمده جمعیت­های ۱۰۴۶۲ یزد و ۱۳۹۷۶ ممسنی و کنگل­چال مازندران تتراپلوئید (۲۸=x۴=n۲)، جمعیت ۱۲۳۳۳ خلخال هگزاپلوئید (۴۲=x۶=n۲) و جمعیت­های ۱۳۹۶۳ گلستان و ۱۳۲۹۶ خلخال اکتاپلوئید (۵۶=x۸=n۲) بودند. جمعیت اکتاپلوئید ۱۳۲۹۶ خلخال و جمعیت تتراپلوئید ۱۳۹۷۶ ممسنی براساس شاخص­های تقارن یا عدم تقارن بین کروموزومی (DRL و A۲) و جمعیت تتراپلوئید ۱۳۹۷۶ ممسنی و جمعیت اکتاپلوئید ۱۳۹۶۳ گلستان بر مبنای دو شاخص تقارن و یا عدم تقارن درون کروموزومی (A و%TF)، نامتقارن ترین و متکاملترین کاریوتیپ را داشتند. مولفه­های اول (SA و TL) و دوم (LA، AR، CI، TF% و A۱) باهم ۱/۹۰% از کل واریانس متغیرها را توجیه نمودند. نتایج حاصل از تجزیه خوشه­ای (به روش Ward) و تجزیه به مولفه­ها باهم مطابقت داشت. بیشترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت­های ۱۳۲۹۶ خلخال و ۱۳۹۷۶ ممسنی مشاهده شد.

Sanguisorba minor Scop, توت روباه, تنوع سیتوژنتیک, کروموزوم و کاریوتیپ