reza mohammadi
mojtaba khayam nekoei
agha fakhr mir luhi
khorshid razmjoo

این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و روابط بین صفات زراعی در ۲۱ جمعیت از گونه علف باغ، glomerata)(Dactylis در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه انجام گرفت. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف نمونه های مورد مطالعه به جز ارتفاع بوته، عرض برگ پرچم و قطر یقه برای سایر صفات در سطح ۱ درصد و برای تعداد ساقه در سطح ۵ درصد معنی دار بود. ضریب تنوع ژنتیکی به دست آمده برای عملکرد علوفه بالا بود که حاکی از وجود تنوع زیاد در بین نمونه های مورد مطالعه برای این صفت می باشد. قابلیت توارث عمومی صفات روز تا ظهور خوشه، طول برگ پرچم و روز تا گرده افشانی بالا و از ۷۶-۷۳ درصد و قابلیت توارث عمومی برای عملکرد علوفه خشک، تعداد ساقه، طول خوشه و ارتفاع بوته متوسط و از ۶۳-۴۲ درصد متغیر بود. برآورد ضرایب همبستگی صفات نشان داد که عملکرد علوفه با تعداد ساقه، طول برگ پرچم، طول خوشه، عرض برگ پرچم، ارتفاع بوته و قطر یقه دارای همبستگی مثبت و معنی داری بود. بر اساس تجزیه به مولفه های اصلی، ۳ مولفه اول در مجموع ۷۹ درصد از کل واریانس متغیرها را تبیین کردند. بر اساس تجزیه خوشه ای، ۲۱ جمعیت مورد مطالعه در ۳ گروه مختلف قرار گرفتند. اکوتیپ های قرار گرفته در گروه ۱ از نظر بیشتر صفات در حد متوسط قرار داشتند. گروه شماره دو، شامل اکوتیپ هایی بود که از نظر همه صفات دارای بیشترین مقدار بودند. اکوتیپ های گروه شماره سه از نظر بیشتر صفات در حد پایین قرار گرفتند. جمعیتهای ایرانی اکثرا در گروههای شماره ۱ و ۲ قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان دهنده وجود پتانسیل ژنتیکی بالا در جمعیتهای glomerataDactylis ایرانی جهت استفاده در برنامه های به نژادی مانند تلاقی پلی کراس و تولید ارقام مصنوعی با خصوصیات زراعی مطلوب است.

Dactylis glomerata L, Genetic variation, heritability, Correlation coefficients, Principal components analysis and Cluster analysis