Z. Akbari - Azad University, Jahrom Branch
Y.A. Saadat - Research Center for Agriculture and Natural Resources of Fars Province

استان فارس یکی از رویشگاههای طبیعی چندین گونه گلابی وحشی در ایران می باشد، ولی اطلاعات کمی در مورد جنبه های مختلف رشد این گونه ها وجود دارد. جهت احیا ی جنگلها، جنگل کاری و استفاده از گونه های گلابی وحشی به عنوان پایه برای ارقام تجاری گلابی ضرورت دارد تا تکثیر آن به وسیله بذر مورد بررسی قرار گیرد. به منظور از بین بردن رکود بذر، جوانه زنی و رشد دانه رست،  ژنوتیپ های سه گونه محتلف گلابی وحشی شامل انچوچک با نام علمی Pyrus glabra، هرمو با نام علمیPyrus syriaca  و نه هرمو نه انچوچک که احتمالا دورگه طبیعی هرمو و انچوچک (Pyrus syriaca ´ Pyrus glabra)  می باشد، این پژوهش بعمل آمد. آزمون قوه نامیه و خراش دهی شیمیایی بذر با استفاده از بذرهای ژنوتیپ ۱۱ بذر انچوچک Pyrus glabra انجام گردید. نتایج آزمون تعیین قوه نامیه (Viability) با استفاده از تترازولیوم یک درصد نشان داد که صددرصد بذرها زنده بودند. بر اساس نتایج آزمون رویان جدا شده، درصد جوانه زنی رویان های سرمادهی مرطوب شده بیشتر از رویان های سرمادهی مرطوب نشده بود. خراش دهی بذر با اسید سولفوریک غلیظ تاثیری روی از بین بردن رکود نداشت. نتایج سرمادهی مرطوب بذرهای ۱۱ ژنوتیپ (هر درخت به عنوان یک ژنوتیپ) گونه های مختلف گلابی وحشی در مدت زمانهای ۰، ۱۵، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ روز نشان داد که تیمار ۶۰ روز سرمادهی بهترین تیمار برای رفع رکود بذر بود. بین بذرهای منشا گرفته از درختان مختلف سه گونه گلابی وحشی از نظر واکنش به مدت زمان سرمادهی مرطوب تفاوت معنی دار وجود داشت. زمانهای مختلف سرمادهی مرطوب روی رشد دانه رست های انچوچک تاثیر داشت و ۴۵ روز سرمادهی مرطوب در مقایسه با سایر تیمارها روی رشد زیرلپه و وزن تر شاخساره موثرتر بود. در مجموع می توان نتیجه گیری کرد که سرمادهی مرطوب به مدت ۶۰ روز بهترین تیمار برای شکستن رکود و جوانه زنی بذر گونه های گلابی وحشی مورد بررسی در این پژوهش بود.

Pyrus spp, wild pear, Breaking seed dormancy, Germination and Stratification