P. Ramak - Lorestan Agricultuer and Natural Resources Research Center.P.O.Box:۳۴۸
R. khavari-Nejad - Teacher Education Tehran University,Iran
H. Hidari Sharifabad - Seed and Plant certification and Registration Research Institute
M. Rafiee - Lorestan Agricultuer and Natural Resources Research Center.P.O.Box:۳۴۸
K. Khademi - Lorestan Agricultuer and Natural Resources Research Center.P.O.Box:۳۴۸

آزمایشی به منظور بررسی تاثیر تنش آب بر میزان ماده خشک و رنگیزه های فتوسنتزی در دو گونه از گیاه اسپرس (Onobrychis radiata & Onobrychis viciifolia) با استفاده از آزمایشهای فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام گردید. گیاهان تحت مطالعه در محیط گلخانه با دمای حداکثر ۳۸ درجه سانتیگراد و دمای حداقل ۱۴ درجه سانتیگراد کشت شدند. چهل روز پس از کاشت، هر دو گونه تحت تنش آبی ۵۰ و ۷۵ درصدظرفیت زراعی مزرعه قرار گرفتند و از تیمار ظرفیت زراعی مزرعه (%۱۰۰) به عنوان شاهد استفاده شد. در هر دو گونه تنش کمبود آب سبب کاهش میزان ماده خشک و رشد نسبی (RGR) شد، اما نسبت ریشه به اندام هوایی (R/S)، طول و وزن ریشه افزایش داشت و در گونه  O. radiata افزایش این مولفه بسیار بیشتر از گونه  viciifolia. Oبود. همچنین بررسیهای بیوشیمیایی نشان داد که در هر دو گونه در شرایط تنش از میزان کلروفیل ها و کاروتن ها کاسته شده است، اما میزان گزانتوفیل ها و نسبت کاروتنوئیدها به کلروفیل ها افزایش داشت و این افزایش در گونهO. radiata  در سطح احتمال ۵ درصد با گونه O. viciifoliaتفاوت معنی داری را نشان داد. کاهش کمتر کلروفیل ها و افزایش نسبی گزانتوفیل ها سبب شد تا ماده سازی در گونه O. radiata تحت شرایط تنش، تاثیر کمتری بپذیرد. به دنبال این امر تغییرات بیوفیزیکی چون کاهش نسبت اندام هوایی به ریشه به دلیل کاهش تبخیر و مصرف آب و نیزکاهش هزینه های کربن و اختصاص یافتن سهم بیشتری از مواد آسیمیله شده به ریشه سبب افزایش رشد ریشه شده که این ویژگیها در مجموع سبب برتری گونه O. radiata  در تحمل تنش شدید FC ۵۰% نسبت به گونه O. viciifolia شد. نتایج این بررسی را می توان در مطالعات اصلاحی و گزینش در جهت افزایش مقاومت به خشکی در گیاهان بکار گرفت.

Water stress, Sainfoin, Field capacity (FC), Photosynthetic pigment and Relative growth rate