S. Memar - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، صندوق پستی ۶۱۷ – ۷۱۵۵۵
A. Nasirzadeh - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، صندوق پستی ۶۱۷ – ۷۱۵۵۵

به منظور بررسی واکنش ۳ گونه (با شش منشاء بذری) شبدر یکساله نسبت به تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل و با سه تکرار در سال ۱۳۸۳ انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل دو گونه و چهار زیر گونه شبدر یک ساله و چهار پتانسیل اسمزی (صفر، ۳/۰-، ۷/۰- و۱/۱- مگاپاسکال) بود که به وسیله محلول پلی اتیلن گلایکول ۶۰۰۰ (PEG) در آزمایشگاه انجام گردید. عوامل مورد اندازه گیری شامل درصد جوانه زنی، وزن خشک و طول کل گیاهچه، وزن خشک و طول ریشه چه و هیپوکتیل، نسبت طول ریشه چه به طول هیپوکتیل بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی بر کلیه مولفه های رشد در مرحله جوانه زنی اثر منفی گذاشته و اختلاف معنی داری در سطح ۱% میان گونه های مورد مطالعه ایجاد می کند در میان گونه های مورد مطالعه شبدر برسیم (توده ورامین) و شبدر ایرانی (توده هفت چین اراک) در اکثر عوامل مورد آزمایش بیشترین مقاومت را از خود نشان داده و در میان نمونه های دیگر بیشترین شاخص ها را به خود اختصاص دادند و توده دو چین کردستان و توده سوریان آباده در برابر تنش خشکی از مقاومت نسبی برخوردار بوده و از نظر تقسیم بندی می توان آنها را گونه های نیمه مقاوم معرفی کرد و شبدر زیرزمینی و توده بالا ده کازرون را می توان حساس ترین گونه ها به تنش خشکی دانست زیرا در اکثر عوامل مورد آزمایش پایین ترین میزان را در این نمونه ها مشاهده شدند.

گونه های شبدر, پتانسیل اسمزی, تنش خشکی و جوانه زنی