H. Askari
A. Safarnejad۲
S. K. Kazemi Tabar
H. Hamidi

تنش خشکی در مناطق خشک و نیمه خشک پدیده ای غیر قابل اجتناب می باشد. انتخاب این ویترو با استفاده از کشت بافت به شناسایی دقیق ژنوتیپهای متحمل دربرابر خشکی کمک می کند و به عنوان مکمل روشهای کلاسیک اصلاحی توان زیادی را برای ایجاد، نگهداری و کاربرد ژرم پلاسم عرضه می نماید. در این آزمایش بذرهای یونجه یزدی که در قبل برای تحمل دربرابر خشکی انتخاب شده بودند، مورد استفاده قرار گرفتند. شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای متحمل دربرابر خشکی یونجه (Medicago sativa L.) در دو آزمایش از طریق تکنیک هیدروپونیک و کشت بافت در شرایط آزمایشگاه انجام شد. ارزیابی کالوسها در قالب طرح کاملا تصادفی با تیمارهای شاهد و غلظت های مختلف پلی اتیلن گلایکول (۳۰، ۶۰، ۹۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ گرم در لیتر) با ۱۰ تکرار در هر تیمار بررسی شد. در مرحله بعد میزان باززایی و انتخاب این ویترو برای تحمل دربرابر خشکی با ۴۰ تکرار در هر تیمار بررسی شد. گزینش گیاهان متحمل دربرابر خشکی در آزمایش هیدروپونیک در توان منفی ۱۲ بار (۲۶۱/۳۲۶ گرم در لیتر PEG) صورت گرفت. در مرحله آخر مقاومت دربرابر خشکی در نتایج گیاهان گزینش شده (یزدی-م و R۱) به همراه ژنوتیپ اولیه (یزدی) در شرایط هیدروپونیک و ریزازدیادی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از کشت بافت نشان دادند که غلظت های کم PEG تاثیر قابل ملاحظه ای بر کالوس نداشته، به طوری که خصوصیات کالوس در آنها به صورت نرمال و مشابه با محیط بدون تنش بود. در بررسی اثرات تنش خشکی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ها، ژنوتیپهای مختلف بذری (یزدی، یزدی-م و R۱) از نظر بسیاری از صفات بررسی شده تفاوت معنی داری را نشان نداده و میزان تحمل به خشکی در شرایط تنش ناشی ازPEG تقریبا یکسان بود.

Alfalfa, medicago, drought, Tissue culture, Somaclonal Variation, Polyethylene Glycol