K. Espahbodi - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی مازندران و دانشجوی دوره دکتری جنگلداری دانشگاه تربیت مدرس
H. Mirzaiee Nadoushan - دانشیار پژوهشی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. تهران
M. Tabari - استادیار دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بارانک از طریق بررسی صفات میوه در جنگلهای سنگده مازندران انجام شد. برای انجام آن، دو جمعیت بارانک در منطقه انتخاب و در هر جمعیت ۲۰ پایه بارانک در قطرهای مختلف علامت گذاری گردید. ۷ صفت میوه، شامل وزن میوه با جدارگوشتی، قطرهای بزرگ و کوچک ، تعداد کل بذر در هر میوه، وزن کل بذرها، تعداد بذرهای سالم و وزن بذرهای سالم برای هر یک از ۴۰ درخت بررسی شد. ابتدا همبستگی دو به دو صفات با استفاده از روش کارل پیرسون تعیین شد. سپس از طریق روش تجزیه به مولفههای اصلی اهمیت هر یک از صفات در ایجاد واریانسها مشخص گردید. قطر بزرگ و قطر کوچک میوه بیشترین نقش را در تبیین مولفه اول و قطر کوچک و تعداد بذر هر میوه بیشترین نقش را در تشکیل مولفه دوم داشتند. سپس با استفاده از مولفههای اول و دوم، کل پایهها در محور مختصات پلات شدند. در مرحله بعد با استفاده از کل صفات میوه تجزیه و تحلیل خوشهای انجام و فاصله ژنتیکی میان پایهها تعیین گردید. نتیجه آنالیز خوشهای، پایهها را در ۸ خوشه مجزا گروهبندی نمود. شباهت زیادی میان پراکنش درختان روی محور مختصات پلات دو مولفه اول تجزیه به مولفههای اصلی و نتیجه آنالیز خوشهای به روش WARD وجود داشت. با توجه نتایج آنالیز خوشهای و نیز آرایش قرارگیری پایهها در پلات مولفههای اول و دوم ، تنوع ژنتیکی، بیشتر ناشی از تفاوتهای میان دو جمعیت است. این نتیجه با نتایج بررسیهای  الکتروفورزی تنوع ژنتیکی که در مورد همین دو جمعیت انجام شده بود نیز همخوانی خوبی دارد.

بارانک, تنوع ژنتیکی, صفات میوه, تجزیه به مولفههای اصلی و تجزیه خوشهای