Mansour Salehi - نویسنده مسئول، دانشجوی دکترای جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
mehrdad ghodskhah daryaei - دانشیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
Beytollah Amanzadeh - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
Seyyed Abdollh Mosavi Coopar - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

برای ارزیابی خسارت و تعیین کلن های مقاوم صنوبر به پروانه گالزای صنوبر و پروانه توری تبریزی در خزانه و زمین اصلی، ۱۲ کلن صنوبر از گروه های اورامریکن، دلتوئیدس و دورگ بررسی شد. این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۲ تیمار و ۳ تکرار در سال ۱۳۹۷ در ایستگاه فخرآباد گیلان انجام شد. هر کرت آزمایشی در خزانه شامل ۴۵ نهال یکساله و در زمین اصلی شامل ۲۰ درخت سه ساله بود. نمونه برداری از خسارت پروانه توری تبریزی هر ۱۵ روز یک بار با انتخاب دو درخت آلوده از هر کرت و شمارش تعداد لاروها و اندازه گیری سطوح خورده شده برگ انجام شد. بررسی خسارت پروانه گالزا نیز با شمارش گالهای روی ساقه صورت گرفت. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که از نظر درصد آلودگی به پروانه گالزا و پروانه توری تبریزی بین کلن های مختلف در دو سطح نهالستان و عرصه تفاوت معنی دار وجود دارد بطوریکه کلن های P.eur. Blanc du poitou و P. deltoides ۷۷/۵۱ به ترتیب حساس ترین و مقاوم ترین کلن ها نسبت به پروانه گالزا در نهالستان و کلن های P.x. interamericana و P. deltoides ۶۹/۵۵ به ترتیب حساس ترین و مقاومترین کلن ها نسبت به این آفت در عرصه بودند. کلن P. deltoides Marquette در هر دو سطح مطالعاتی بعنوان حساس ترین کلن به پروانه توری تبریزی بود و کلن های P. deltoides ۹۲/۲۵۸، P. x. ITA.۱۹۹، P.eur. Blanc du poitou، P.eur. i-sieres، P.x. interamericana و P. deltoides ۶۹/۵۵ بدون آلودگی مقاوم ترین کلن ها در نهالستان بودند. کلن P.eur. Blanc du poitou نیز بعنوان مقاوم ترین کلن به پروانه توری تبریزی در صنوبرکاری معرفی شد.

صنوبر, پروانه گالزا, پروانه توری تبریزی, خسارت, گیلان