Mohammad Rostamian - دانش‎آموخته کارشناسی‎ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع ‎طبیعی گرگان
Mohammadreza Kavosi - استادیار گروه جنگل‎شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع ‎طبیعی گرگان
Shaban Shataee - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع ‎طبیعی گرگان

یکی از عوامل مهم پوسیدگی چوب درختان جنگلی، گروهی از قارچ­های ماکروسکوپی به نام قارچ های طاقچه­ای هستند که در جنگل زیست می­کنند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط حضور قارچ­های طاقچه­ای با عوامل توپوگرافی و تهیه مدل حضور این قارچ­ها در سری یک جنگل آموزشی و پژوهشی شصت کلاته گرگان می­باشد. آماربرداری از درختان آلوده به قارچ های طاقچه­ای در دو نوار به عرض ۵۰ متر در طول و در دو طرف دامنه کلی سری انجام شد و موقعیت درختان مشاهده شده با GPS ثبت گردید. نقشه عوامل اولیه و ثانویه توپوگرافی مرتبط با حضور قارچ­ها شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت دامنه، میزان دریافت انرژی تابش خورشید، میزان سایه، میزان رطوبت توپوگرافی و شکل زمین با استفاده از تحلیل توپوگرافی زمین بر روی مدل رقومی ارتفاعی منطقه تهیه گردید. به منظور بررسی فراوانی قارچ­های طاقچه­ای از آزمون مربع کای و مدلسازی توزیع مکانی حضور قارچ­های طاقچه­ای با استفاده از رگرسیون لجستیک انجام گردید. نقشه پیش بینی حضور قارچ­های طاقچه ای تهیه و به پهنه­های مختلف تقسیم­بندی گردید. نتایج نشان داد که ارتفاعات بالا­تر از ۷۰۰ متر با ۵/۶۳ درصد، شیب­های ۳۰-۰ درصد با ۵/۷۳ درصد و دامنه غربی با ۴/۳۶ درصد بیشترین حضور قارچ­ها را دارند. با توجه به ضرایب متغیر­ها در مدل رگرسیون لجستیک، مشخص شد که متغیر­های ارتفاع از سطح دریا، جهت دامنه، انرژی تابشی خورشید، رطوبت توپوگرافی و شکل زمین اثر مثبت بر حضور قارچ­های طاقچه­ای دارند و متغیر­های شیب و سایه اثر منفی دارند. بطور­کلی ارتفاع از سطح دریا و رطوبت موثر­ترین عوامل در تعیین حضور قارچ­های طاقچه­ای هستند.

قارچ های طاقچه ای, توزیع مکانی, عوامل توپوگرافی, رگرسیون لجستیک, شصت کلاته گرگان