Mohammad Ali Alizadeh - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
Ahmad Reza seifollahi - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
Shaban shafizadeh - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
Ali Ashraf Jafari - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

در این تحقیق، تحمل‎پذیری ۴۰ جمعیت اسپرس نسبت به سفیدک ‎سطحی در شرایط محیط طبیعی مزرعه مورد ارزیابی قرار گرفت. جمعیت‎ها در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه شهید حمزوی سمیرم استان اصفهان سال ۱۳۸۷ کشت شدند و به مدت ۳ سال مورد مطالعه قرار گرفتند. با توجه به مشاهدات، علائم بیماری عمدتا در شهریورماه و روی چین سوم مشاهده شد. این علائم با شروع لکه­های زرد و کم‎رنگ روی برگ‎ها در حاشیه ی کرت‎ها شروع و با سفیدرنگ‎ شدن کل برگ‎های گیاه در بعضی جمعیت‎ها ادامه یافت. پس از جمع­آوری نمونه‎ها از اسپرس‎های آلوده به سفیدک و بررسی‎های آزمایشگاهی آنها و با استفاده از کلید قارچ‎شناسی، قارچ Leveillula taurica به عنوان عامل بیماری سفیدک‎سطحی اسپرس جدا شد. نمونه‎های گیاهی از هر کرت ۲۷ شاخه از ۹ بوته به صورت تصادفی انتخاب شدند و مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمعیت‎ها با شاخص شدت بیماری (DSI)۱، بر مبنای ۱) بدون علائم بیماری به عنوان جمعیت‎های مقاوم، ۲) شاخص بیماری بین (۲۵-۱%) به عنوان جمعیت های متحمل، ۳) دارای شاخص بیماری بین (۵۰-۲۶%) به عنوان جمعیت‎های نیمه‎حساس و ۴) شاخص بیماری بالاتر از ۵۰% به عنوان جمعیت های حساس ارزیابی شدند. تجزیه ی واریانس داده‎ها نشان داد که بین جمعیت‎ها، بین سال‎ها و اثر متقابل آنها دارای تفاوت معنی‎داری بودند (P<۱%). مقایسه ی میانگین بین داده‎ها به روش دانکن نشان داد که جمعیت‎های پلی کراس کرج و اشنویه با میانگین شاخص شدت بیماری به ترتیب ۵/۲ و ۸/۲ به عنوان جمعیت‎های متحمل و جمعیت‎های اردبیل (گرجان)، اردبیل (کهلران) با شاخص شدت بیماری ۷/۳ به عنوان جمعیت‎های خیلی حساس ارزیابی شدند و بقیه ی جمعیت‎ها دارای درجاتی از حساسیت متوسط بودند. نتایج این تحقیق مشخص کرد که در سال اول کشت میزان آلودگی و شاخص شدت سفیدک کم بود، اما در سال‎های دوم و سوم هم میزان آلودگی و شاخص شدت آلودگی افزایش یافت.

اسپرس, Onobrychis sativa, سفیدک سطحی, تحمل‎پذیری, اصفهان