Seyedeh Masoumeh Zamani - دانش‎آموخته دکترا، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، و موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
Ebrahim Mohammadi Goltapeh - استاد، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Naser Safaie - دانشیار، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Mitra Emam - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

بلندمازو (Quercus castaneifolia) از درختان مهم و صنعتی جنگل های شمال ایران بوده که به دلیل بهره برداری های بی رویه به شدت مورد تخریب قرار گرفته است. ازآنجاکه همزیستی اکتومیکوریزایی نقش مهمی در فیزیولوژی، اکولوژی، مقاومت، تکثیر و زادآوری درختان میزبان و اکوسیستم‎های جنگلی ایفا می‎کند؛ در میان راهکارهای موجود برای بهبود زندهمانی و استقرار، همزیستی میکوریزایی القاء شده (مصنوعی) و تلقیح گیاهچه‎ها با استرین‎های قارچی منتخب، به عنوان روشی کارآمد و دوستدار محیط زیست و نیز جایگزینی برای کودهای شیمیایی و دیگر تیمارهای بهبودبخشی خاک معرفی شده است. در این تحقیق همزیستی اکتومیکوریزایی روی ریزقلمه های بلندمازو برقرار شد تا میزان سازگاری آن با قارچ همزیست مورد استفاده و نیز امکان بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی و رویشی آن ارزیابی شود. گیاهچه های بلوط از طریق کشت بافت تکثیر شدند، سپس برقراری همزیستی با قارچ Hebeloma sinapizans انجام شد. اندازه گیری برخی ویژگی های فیزیولوژیکی، رشدی و نیز وضعیت آبی گیاهچه‎های تلقیح شده در مقایسه با گیاهچه‎های شاهد انجام گردید. نتایج نشان داد که برقراری همزیستی اکتومیکوریزایی روی گیاهچه های بلوط، بیومس، سطح و کلروفیل برگ، بیومس ساقه و نیز محتوای آبی گیاهچه‎ها را افزایش داده است. بنابراین با توجه به بهبود وضعیت آبی، افزایش رشد و بیومس و اصلاح خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه تلقیح شده با قارچ میکوریز در مقایسه با شاهد، می توان برقراری این تعامل اکتومیکوریزایی را راهکاری نوین برای افزایش موفقیت نهال کاری در برنامه های احیایی جنگل‎های بلندمازو معرفی کرد.

بلندمازو, ویژگی های رشد, ویژگی های فیزیولوژیک, همزیستی اکتومیکوریزایی