Jalil Karami - دانشجوی دکترای جنگلشناسی و اکولوژی جنگل )پاتولوژی جنگل)، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
Mohamadreza Kavosi - دانشیار، گروه جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
Manouchehr Babanezhad - دانشیار، گروه آمار، دانشکده آمار، دانشگاه گلستان

در سال‎های اخیر شیوع بیماری ذغالی ناشی از قارچ Biscogniauxia mediterranea (De Not.) Kuntze،در جنگل های بلوط ایران در حال گسترش است. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین برخی از متغیرهای محیطی بر روند اپیدمی بیماری ذغالی در دوره زمانی یکساله (۱۳۹۳-۱۳۹۲) در درختان بلوط بلندمازو در پارک جنگلی قرق در استان گلستان انجام شد. برای این منظور، وضعیت سلامت ۳۸۵ اصله درخت در هفت ترانسکت با ۱۰۲ گره بررسی شد. نتایج نشان داد که ۸/۲۵، ۴/۱۴ و ۸/۵۹ درصد درختان نمونه برداری شده به ترتیب سالم، کاملا خشک و دارای درجات مختلف آلودگی به بیماری ذغالی بودند. میزان آلودگی و افزایش شدت خسارت در درختان قطور بیشتر از درختان جوان است، با وجود این میزان مرگ و میر در درختان جوان بالاتر بود. در مجموع، میزان مرگ و میر و آلودگی درختان بلندمازو در منطقه مورد مطالعه به ترتیب ۵/۱ و ۵/۴۹ درصد در سال می باشد. علاوه بر این نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا و شیب زمین از عوامل موثر بر چگونگی توزیع شدت و میزان آلودگی بیماری ذغالی هستند. شیوع بیماری ذغالی، اثرات مخربی بر ساختار جنگل‎‎های بلوط دارد به‎طوری‎که تحت تاثیر متغیرهای محیطی قرار می‎‎گیرد. در نهایت، تهیه مدل‎‎های اپیدمی بیماری، نیاز به درک درستی از چگونگی اثرگذاری متغیرهای محیطی بر تعامل میزبان- پاتوژن، دارد و یافته های این پژوهش می تواند الگوی مناسبی برای مدیریت و کنترل بیماری ذغالی فراهم کند و برای حفاظت و احیاء اکوسیستم های جنگلی به‎کار گرفته شود.

بلوط بلندمازو, بیماری ذغالی, متغیرهای محیطی, Biscogniauxia mditerranea