behrooz sepidnameh - عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام
eshagh ghaisarian - دانش آموخته دکترای تخصصی جامعه شناسی، گروه جامعه شناسی دانشگاه فرهنگیان استان ایلام، ایلام، ایران

مقدمه: سالمندی جمعیت پدیده نوینی در کشورهای جهان است؛ البته تجربه این پدیده در کشورهای توسعه­یافته و در حال توسعه تفاوت دارد؛ به گونه­ای که سریع­ترین رشد سالمندی مربوط به کشورهای در حال توسعه است. رشد جمعیت غیرفعال آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد؛ زیرا جمعیت جوان و سالخورده بیش از آنکه تولیدکننده باشد، مصرف کننده و درنتیجه وابسته به جمعیت فعال و شاغل است. در این مقاله، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی سالمندان استان ایلام بررسی شده است.روش: از روش تحقیق تحلیل ثانویه داده­ها و بهره­گیری از اطلاعات سرشماری­های عمومی نفوس و مسکن استان ایلام طی سال های ۱۳۵۵-۱۳۹۵ برای پاسخگویی به سوالات پژوهش استفاده شده است.یافته­ها: جمعیت ۶۵ ساله و بیشتر استان ایلام از ۰۳/۴ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۶۱/۵ درصد در سال ۱۳۹۵ افزایش پیدا کرده و میانه سنی جمعیت استان بین ۱۵ تا ۲۹ سال نوسان داشته است. بیشترین مقدار آن نیز مربوط به سرشماری سال ۱۳۹۵ و کمترین آن مربوط به سال ۱۳۶۵ بوده است. نسبت جمعیت سالمند مناطق روستایی از ۸۱ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۴۳ درصد در سال ۱۳۹۰ کاهش یافته و نسبت وابستگی سالمندان در سال ۱۳۶۵ به کمترین مقدار رسیده است. درصد باسوادی سالمندان استان در سال ۱۳۶۵ حدود ۸ درصد بوده که در سال ۱۳۹۵ به ۲۹ درصد رسیده است.نتیجه­گیری: در مجموع شاخص های میانه سنی، ضریب سالمندی و میزان سالخوردگی نشان می دهند که ساختار جمعیتی استان ایلام در سال ۱۳۸۵ وارد مرحله میانسالی (رو به سالخوردگی) شده است و در حال بهره­مندی از سود جمعیتی اول است.

سالمندی, گذار جمعیت, ساختار سنی, ایلام